Bardzo trudno jest wyobrazić sobie duże miasto bez sprawnej i szybkiej komunikacji publicznej. Tramwaje, autobusy i inne środki transportu miejskiego codziennie przewożą niezliczone ilości pasażerów. Podobnie, choć na nieco mniejszą skalę, rzecz ma się w przypadku mniejszych miast i skupisk ludności.
    Najnowsze wyroby i osiągnięcia w dziedzinie transportu miejskiego i aglomeracyjnego można było podziwiać na V Wystawie Komunikacji Miejskiej w Łodzi, zorganizowanej przez Międzynarodowe Targi Łódzkie w dniach 19 i 20 września br.
    Politechnikę Krakowską reprezentowały w charakterze wystawców Instytut Pojazdów Szynowych oraz Instytut Inżynierii Drogowej i Kolejowej.

Instytut Pojazdów Szynowych prezentował następujące rozwiązania:

• autobus szynowy dla systemu przewozów aglomeracyjnych i regionalnych,

• tramwaj dwusystemowy dla obsługi przewozów miejskich i aglomeracyjnych,

oraz oferował swoje możliwości w zakresie:

• określania kosztów LCC środków transportu miejskiego,

• wykorzystania metod ekspertowych w badaniach niezawodności pojazdów.

Natomiast Instytut Inżynierii Drogowej i Kolejowej przedstawił ofertę dotyczącą:

• bezpieczeństwa ruchu drogowego,

• planowania i projektowania systemów transportowych oraz studia wykonalności,

• zagadnień infrastruktury drogowej i kolejowej łącznie z inżynierią ruchu,

• niekonwencjonalnego wykorzystania istniejącej infrastruktury kolejowej poprzez zastosowania dwusystemowych i superlekkich pojazdów szynowych.

Wystawie towarzyszyły liczne imprezy, wśród których na podkreślenie zasługują:

• IV Ogólnopolska Konferencja "Komunikacja Miejska" - temat wiodący: Efektywność transportu zbiorowego w miastach;

• IV Konkurs o "Złote Koła Komunikacji Miejskiej" za najlepszy produkt wystawy;

• konferencje prasowe i prezentacje.

    Ogółem na wystawie swoje osiągnięcia zaprezentowało prawie 100 wystawców z 6 krajów. Stoiska rozmieszczono na dwóch poziomach hali EXPO, zaś pojazdy pokazano na ekspozycji zewnętrznej.
    Stoisko Politechniki Krakowskiej cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem zarówno ze strony krajowych, jak i zagranicznych przedstawicieli firm oraz osób prywatnych. Szczególnie nośny okazał się temat autobusu szynowego oraz tramwaju dwusystemowego.
    Warto podkreślić, że Politechnika uczestniczyła w wystawie gościnnie, jako współwystawca największego stoiska - prezentacji koncernu ALSTOM.

_______________ Maciej Trębicki

• Napędy i energoelektronika w trakcji elektrycznej,

• Zasilanie i podstacje trakcji elektrycznej,

• Oddziaływanie trakcji elektrycznej na środowisko,

• Nowoczesne układy sterowania ruchem i systemami trakcji,

na których wygłoszono 47 referatów, a dyskusje wokół przedstawionych problemów były kontynuowane również w kuluarach.
    W konferencji wzięło udział ponad 150 uczestników. Reprezentowane były licznie wyższe uczelnie techniczne (Politechnika Warszawska, Politechnika Poznańska, Politechnika Gdańska, Politechnika Lubelska, Politechnika Łódzka, Politechnika Śląska, Politechnika Świętokrzyska, Politechnika Krakowska), instytuty naukowe (Instytut Elektrotechniki - Warszawa, Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa - Warszawa, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej - Warszawa, IFB Institut für Bahntechnik GmbH - Niederlassung Dresden), stowarzyszenia (Stowarzyszenie Elektryków Polskich - Oddział Krakowski, Stowarzyszenie Elektryków Polskich - Centralne Kolegium Sekcji Trakcji Elektrycznej - Warszawa) oraz zakłady i firmy (Zakłady Taboru PKP, Zakłady Elektroenergetyki Kolejowej, Przedsiębiorstwa Komunikacji Tramwajowej (Poznań, Warszawa, Wrocław, Kraków), Metro Warszawskie, Medcom - Warszawa, Radiotech - Kraków, Elektrobudowa - Katowice, Elektroprojekt - Łódź, Manstel - Maniowy, Alstom - Polska, Alcatel - Polska, Siemens - Erlangen, Kiepe Elektrik - Dusseldorf, Adtranz - Zurich).
    Komitetowi Naukowemu Konferencji przewodniczył dr hab. inż. Adam S. Jagiełło, prof. PK. Na czele Komitetu Organizacyjnego stał dr inż. Waldemar Zając.

    Konferencja SEMTRAK ma już ustaloną renomę w środowiskach naukowo-technicznych, zajmujących się problemami trakcji elektrycznej. Mimo że konferencja ma charakter krajowy, zwraca uwagę wzrastająca liczba uczestników z zagranicy.
    Konferencja odznacza się odpowiednio wysokim poziomem merytorycznym oraz szczególną atmosferą życzliwości i koleżeńskości panującej wśród uczestników i zaproszonych gości.

_______________ Janusz Prusak, Waldemar Zając

• czy techniczny i ekonomiczny aspekt logistyki są konfliktowe,

• jak właściwie przygotować kadry logistyczne.

    W efekcie burzliwych dyskusji uczestnicy wypracowali ramowe odpowiedzi na postawione pytania.
    Konferencja została zorganizowana przy współpracy czterech ośrodków naukowych:

• Instytut Automatyki Politechniki Krakowskiej,

• Katedrę Logistyki Politechniki Częstochowskiej,

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie,

• Katedrę Logistyki Technicznego Uniwersytetu Clausthal (RFN).

http://www.pk.edu.pl/~alichota/tlm2000.html.

Zapraszam do wzięcia udziału.

_______________ Jerzy Feliks

    9 października br. Instytut Materiałów i Konstrukcji Budowlanych PK oraz Krakowski Oddział Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa zorganizowali Seminarium nt. "Jerzy Ciesielski - inżynier, naukowiec, wychowawca".

    Seminarium zostało zorganizowane w 30. rocznicę tragicznej śmierci Jerzego Ciesielskiego. Odbyło się ono w Instytucie Materiałów i Konstrukcji Budowlanych w sali dydaktycznej Jego imienia.
    Seminarium otworzył dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej prof. dr hab. inż. Kazimierz Furtak. Dziekan przywitał przybyłych na seminarium gości, między innymi Jego Magnificencję Rektora Politechniki Krakowskiej prof. zw. dr hab. inż. Kazimierza Flagę, najbliższą rodzinę Zmarłego, żonę Danutę oraz córkę Marię z mężem i brata Romana, posła na Sejm Rzeczpospolitej Polskiej Józefa Dąbrowskiego, księdza prałata Franciszka Kołacza - proboszcza parafii św. Józefa w Podgórzu, księdza Władysława Gasidło - kustosza kolegiaty św. Anny.

    Sylwetkę Jerzego Ciesielskiego jako inżyniera przedstawił dr hab. inż. Zbigniew Janowski, prof. PK. Z Jego osiągnięciami naukowymi zapoznał uczestników seminarium prof. zw. dr hab. inż. Krzysztof Dyduch. Z kolei pracę Jerzego Ciesielskiego jako dydaktyka i wychowawcy przedstawił prof. zw. dr hab. inż. Janusz Kawecki.

    Po wygłoszeniu referatów odbyła się dyskusja, którą prowadził przewodniczący Krakowskiego Oddziału PZITB dr inż. Zygmunt Rawicki. W czasie dyskusji wyraźnie odczuwalna była wdzięczna pamięć wychowanków i współpracowników. Mimo że minęło 30 lat od Jego tragicznej śmierci bardzo wiele osób pamięta działalność Jerzego Ciesielskiego i nadal jest On podawany jako przykład naukowca, inżyniera i dydaktyka. O Jego otwartości, sumienności, cierpliwości i życzliwości wypowiadały się dyplomantki Jerzego Ciesielskiego. Pracownicy z kolei podkreślali, jak bardzo był wymagający, ale w pierwszej kolejności dla samego siebie. Potrafił znakomicie organizować pracę zespołową tak w gronie współpracowników, jak i studentów.

    Seminarium wykazało, że Jerzy Ciesielski nadal pozostaje żywy we wspomnieniach swoich kolegów z lat studiów, współpracowników i studentów Wydziału Inżynierii Lądowej.

_______________ Lidia Ponanta

    XIV Konferencja Naukowa "Pojazdy Szynowe 2000" przypadła w szczególnym czasie. Z jednej strony jest to przełom tysiącleci, z drugiej zaś - odbywa się w okresie intensywnych zmian strukturalnych w sferze transportu kolejowego. Przedstawiciele ośrodków akademickich i naukowo-badawczych oraz kadra inżynieryjna jednostek wytwarzających i eksploatujących środki transportu czynnie uczestniczą w procesie daleko idących zmian organizacyjnych i jakościowych w transporcie szynowym. Nowoczesne systemy transportowe wymagają środków transportu nowej generacji - nowoczesnych rozwiązań konstrukcyjnych, technologicznych i organizacyjnych.
    Uroczyste otwarcie tegorocznej Konferencji miało miejsce w sali konferencyjnej Politechniki Krakowskiej. W otwarciu udział wzięli: Jego Magnificencja Rektor Politechniki Krakowskiej prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Flaga, Prorektorzy: ds. badań naukowych i współpracy z gospodarką prof. dr hab. inż. Józef Gawlik oraz ds. dydaktyki prof. dr hab. inż. Ryszard Kozłowski, dziekan Wydziału Mechanicznego dr hab. inż. Stanisław Michałowski prof. PK, dziekan Wydziału Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej dr hab. inż. Adam St. Jagiełło prof. PK, dyrektorzy instytutów, a ponadto przewodniczący Sejmowej Komisji Transportu i Łączności poseł Józef Dąbrowski, przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, instytucji i zakładów związanych z przemysłem taboru kolejowego.
    Ogółem w Konferencji udział wzięło 129 uczestników zarówno z Polski jak i gości zagranicznych: z Rosji, Ukrainy, Niemiec, Czech i Słowacji.
    Obrady odbywały się równolegle w dwóch salach. Zaprezentowano 80 referatów pogrupowanych w kilku blokach tematycznych:

• Środki i systemy transportowe

• Dynamika i modelowanie pojazdów szynowych

• Konstrukcja pojazdów szynowych

• Nowe materiały, technologie i metody badań w pojazdach

• Lokomotywy i silniki spalinowe

• Hamulce w pojazdach

• Wytwarzanie i badania zestawów kołowych

• Ekologia, bezpieczeństwo i niezawodność w transporcie

    Referaty zostały opublikowane w recenzowanym trzytomowym wydawnictwie konferencyjnym.
    Organizatorzy umożliwili również uczestnikom poznanie piękna urokliwego i ciągle jeszcze noszącego znamiona dzikości i niedostępności zakątka Polski, jakim są Bieszczady. Zorganizowana została wycieczka autokarowa Dużą Pętlą Bieszczadzką. Znacznie większa jednak część uczestników Konferencji wybrała wycieczkę do Lwowa, gdzie podziwiano zabytki tego pięknego miasta.
    Podsumowując Konferencję uczestnicy wyrazili pogląd, że spełniła ona swoje podstawowe założenia - była płaszczyzną wymiany poglądów nad kierunkami rozwoju techniki transportu szynowego w perspektywie nadchodzącego XXI wieku. Najważniejsze spostrzeżenia sformułowano we wnioskach końcowych, które określają kierunki dalszych działań w zakresie transportu szynowego.
    Warto chyba także wspomnieć, że w roku 2000 Instytut Pojazdów Szynowych obchodzi swój jubileusz. Mija bowiem 30 lat od chwili jego powołania w Politechnice Krakowskiej.
    Na zakończenie, podziękowania należą się sponsorom, wśród których należy wymienić:

• VOITH Polska

• ZNTK Bydgoszcz S.A.

• Weilburger Coatings GmbH

• ADtranz Pafawag Sp. z o.o.

• Fabryka WAGON Ostrów Wlkp. S.A.

• ALSTOM KONSTAL S.A.

Ww. firmy miały możliwość zaprezentowania swoich produktów i usług na specjalnie w tym celu zorganizowanych sesjach.

_______________ Maciej Trębicki

    Te piękne obrazy olejne malowali: Jan Bruzda, Janina Stożek, Kinga Wnuk, Mieczysław Wieczorek, Leszek Sobocki oraz Rafał Kępa.
    Uroczyste przecięcie wstęgi odbyło się 11 października br. w obecności JM Rektora PK prof. zw. dr hab. inż. Kazimierza Flagi, prorektorów oraz dziekanów 55-lecia.

_______________ Kazimierz Kuśnierz

    Współpraca Politechniki Krakowskiej i Technische Universität Berlin datuje się od roku 1974 (oficjalna umowa została podpisana w 1984 r.) i jest jedną z najaktywniejszych realizowanych spośród blisko 30 umów o współpracy, jakie zawarła nasza uczelnia. Współpraca ta obejmuje nie tylko wymianę pracowników i studentów, realizację wspólnych projektów czy wspólne publikacje, ale także organizację studiów podyplomowych i innych przedsięwzięć dydaktycznych.
    W czasie ostatniej wizyty JM Rektora PK prof. Kazimierza Flagi w Technische Universität Berlin (12. 10. br.) dokonano okresowej oceny efektów współpracy oraz podpisano porozumienie o podwójnym dyplomowaniu w zakresie specjalności aparatura i instalacje przemysłowe, prowadzonej w ramach kierunku mechanika i budowa maszyn na Wydziale Mechanicznym.
    Potwierdzając obustronną akceptację zaliczenia sześciu pierwszych semestrów, wynikającą z porównywalności planów i programów studiów - przyjęto, że pozostałe cztery semestry łącznie z pracą dyplomową wysłuchane i zaliczone w partnerskiej uczelni - upoważniają studentów PK i TUB do uzyskania dwóch dyplomów ukończenia studiów wyższych: Politechniki Krakowskiej i Uniwersytetu Technicznego w Berlinie.

    Oprócz rektora PK prof. K. Flagi i prezydenta TUB prof. H. J. Ewersa, porozumienie parafowali członkowie kierownictw obu uczelni, dziekani zainteresowanych wydziałów oraz kierownicy specjalności.
    W dyskusji wskazano na potrzebę i możliwość rozszerzenia współpracy naukowej i dydaktycznej na inne jednostki organizacyjne uczelni, jak również na wymianę doświadczeń w zakresie restrukturyzacji uczelni oraz jej systemów zarządzania i finansowania.

______________ Marcin Chrzanowski

    W dniach 12 i 13 października w Politechnice Krakowskiej odbywała się X Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. "Kierunki współczesnych przekształceń miast oraz terenów pogranicza", zorganizowana przez Instytut Projektowania Miast i Regionów Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej przy współudziale Sekcji Planowania Przestrzennego Komisji Urbanistyki i Architektury Polskiej Akademii Nauk Oddział w Krakowie.
    Jubileuszowa konferencja stanowiła kontynuacją międzynarodowych spotkań naukowych, organizowanych w Politechnice od siedmiu lat przez IPMiR we współpracy z Sekcją Planowania Przestrzennego PAN poświęconych problematyce zmian zachodzących w miastach oraz terenach przygranicznych w ostatnich latach. Dotychczasowe badania prowadzone w Politechnice Lwowskiej, Bratysławskiej i Krakowskiej dotyczyły głównie obszaru karpackiego oraz trzech dużych miast: Bratysławy, Krakowa i Lwowa.
    W ramach tegorocznej konferencji stanowiącej podsumowanie dziesięcioletnich badań skonfrontowano kierunki zmian obserwowanych w terenach pogranicza i miastach Europy Środkowej z tendencjami przebudowy i przekształceń zachodzących w innych miastach europejskich oraz udzielono odpowiedzi na następujące pytania:

• W jakim stopniu zachodzące przemiany cywilizacyjne, gospodarcze i społeczne znajdują odzwierciedlenie w planach zagospodarowania i w strukturze przestrzennej miast i terenów pogranicza.

• Jaki zakres zmian w społecznym podejściu do sposobów użytkowania i kształtowania tych obszarów nastąpił w ostatnim dziesięcioleciu.

• W jakim kierunku i zakresie powinna zmierzać dalsza przebudowa, modernizacja i zagospodarowanie terenów pogranicza i znajdujących się w tych obszarach miast.

    W konferencji brali udział liczni goście zagraniczni. Oprócz tradycyjnie uczestniczących w corocznych spotkaniach pracowników naukowych z wydziałów architektury Slovenckiej Technickej Univerzity z Bratysławy, Państwowego Uniwersytetu Lwowskiego "Politechnika Lwowska" z Ukrainy oraz Politechniki Krakowskiej w konferencji brali udział także naukowcy i praktycy z Niemiec architekci Peter Brenner, Ulrich Riederer oraz z Anglii profesor Frank Lyons i profesor Dirk Hansen. Przedstawili oni referaty prezentujące współczesne zmiany zachodzące w wielu miastach krajów wysoko rozwiniętych, z których również niektóre zaczynają dotykać dużych miast Europy Środkowej, jak globalizacja architektury, zróżnicowanie społeczne itd. Bardzo ciekawe były wystąpienia architektów z Berlina, w których zaprezentowano nie tylko osiągnięcia, ale i problemy występujące w integrowaniu Berlina i przebudowie miast w landach wschodnich oraz komplikacje społeczne wynikające ze zderzenia dwu odrębnie rozwijanych części Niemiec i odmiennie kształtowanych przestrzeni.
    W ciągu dwóch dni obrad wygłoszono 28 referatów i komunikatów, w których podsumowano stan dotychczasowych badań, dotyczących:

• zagadnień regionalnych w terenach pogranicza Polski i regionów sąsiednich Czech, Niemiec, Słowacji, Ukrainy, a także Danii i Szwecji, w tym zwłaszcza problemów komunikacji w kontekście konieczności utrzymania reżimów wynikających z istnienia obszarów specjalnie chronionych,

• problemów przekształcania przestrzeni dużych miast (Berlina, Bratysławy, Bristolu, Krakowa, Londynu, Lwowa, Kopenhagi, Mälme, Plymouth i in.) w wyniku m.in. zastępowania funkcji handlowej administracyjną w obszarach centralnych, przemian przestrzeni układów zrealizowanych w okresie socjalizmu, przebudowy terenów wokół dworców, realizacji dużych zespołów handlowych na obrzeżach miast

• rysującej się unifikacji zabudowy miast i miasteczek ze względu na "uniwersalna estetykę" związaną m.in. z dostępem do nowoczesnych materiałów budowlanych.

    W dyskusji koncentrowano się zarówno na zagadnieniach ogólnych dotyczących warsztatu planistycznego, ustawodawstwa oraz zagadnień z pogranicza filozofii wywołanych referatem profesora Dirka Hansena o potrzebie "demokratyzacji w architekturze", jak na przemianach dotyczących konkretnych przykładów.
    W wypowiedziach uczestników konferencji potwierdzono potrzebę kontynuowania i rozwijania prowadzonych badań, a także zarysowano kierunki i uściślono tematykę prac na najbliższe lata.
    W przerwie dyskusji wystąpiła z recitalem pieśni operowych studentka V roku architektury Marta Witosławska.

_______________ Elżbieta Węcławowicz-Bilska

    Pod takim tytułem w dniach 13 - 14 października br. w Zakopanem odbyła się dwudniowa VI Ogólnopolska i II Międzynarodowa Konferencja Instytutu Projektowania Urbanistycznego.
    Konferencja była kolejną już z cyklu spotkań organizowanych przez IPU i spotkała się z dużym zainteresowaniem zarówno uczestników poprzednich konferencji, jak i tych, którzy po raz pierwszy włączyli się do naszych dyskusji. Atrakcyjna i warta uwagi okazała się tematyka dotycząca jednej z najważniejszych dziedzin życia człowieka, jaką jest mieszkanie, rozumiane zarówno jako miejsce i przestrzeń, ale też i jako zespół czynników społecznych, ekologicznych i zdrowotnych.
    W słowie wstępnym do wydawnictwa konferencyjnego dziekan WA, prof. Wacław Seruga napisał:
   "Przełom wieków stanowi pretekst do rozważań i refleksji dotyczących aktualnego stanu oraz możliwości rozwoju form osiedleńczych i mieszkalnictwa, nad sposobem rozwiązań problemów mieszkaniowych oraz zagrożeń urbanizacji dla egzystencji człowieka. (...) Środowisko mieszkaniowe powinno zaspokajać szeroką gamę potrzeb społecznych, stwarzać kontakt z osiągnięciami cywilizacji i kultury, uwzględniać kontekst miejsca i najbliższego otoczenia w spójności z  lokalną tradycją kulturową."
   Rangę tematyki będącej przedmiotem konferencji wyraża zacytowane przez naszego gościa z Niemiec, architekta Stefana Scholza stwierdzenie M. Heideggera "Człowiekiem być znaczy... mieszkać".

Do dyskusji przygotowano następujące tezy:

I - Mieszkanie

• Mieszkanie dla każdej rodziny - konkret czy utopia

• Ekonomia czy ekologia bazą dla rozwoju form osiedleńczych

II - Dom

• Domy proekologiczne - moda czy świadoma potrzeba

• Polska w Europie - wizualna identyfikacja miejsca (kreacja nowych wartości w spójności technologii i ekonomii z lokalną tradycją kulturową)

III - Środowisko mieszkaniowe

• Przyjazny dom w przyjaznym środowisku - jedność architektury, urbanistyki i krajobrazu marzeniem czy standardem XXI wieku

• Model środowiska mieszkaniowego w Polsce na tle innych krajów europejskich

    Współorganizatorami konferencji byli Urząd Miasta Zakopane i jego burmistrz Adam Curuś-Bachleda oraz starosta powiatu tatrzańskiego Andrzej Gąsienica-Makowski.

    Obrady toczyły się w sali konferencyjnej Urzędu Miasta Zakopane, a towarzyszyła im wystawa prac studentów III roku Wydziału Architektury PK, którzy w trakcie projektu kursowego przygotowali koncepcje zespołów mieszkaniowych zlokalizowanych w Zakopanem w rejonie Pardałówki i zintegrowanych ze środowiskiem naturalnym. Projekty zostały wykonane w ramach przedmiotu projektowanie urbanistyczno-architektoniczne zespołów intensywnej zabudowy jednorodzinnej. Realizacja ambitnych celów projektowych (kompromisu między tradycją a nowoczesnością) była dla młodych twórców dużym wyzwaniem i zakończyła się pełnym sukcesem. Przedstawione na wystawie prace ilustrowały zarówno integrację działań kreacyjnych z naturalnym środowiskiem, jak i nowe, proekologiczne i głęboko humanistyczne środowisko mieszkaniowe.
    W konferencji wzięło udział ponad 70 uczestników, w tym reprezentanci wszystkich większych ośrodków akademickich z Polski oraz goście z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Ukrainy i Stanów Zjednoczonych.
    Referaty wprowadzające do dyskusji wygłosili: arch. S. Scholz "Twórczo powinien mieszkać człowiek...", arch. K. Skalski "Rewitalizacja w strategii mieszkaniowej gminy: partycypacja społeczno-organizacyjna i finansowanie programów", arch. K. Jurek "Kierunki rozwoju, osiągnięcia i problemy Towarzystwa Budownictwa Powszechnego", a także goście z Wielkiej Brytanii arch. M. Simes, socjolog V. Simes i arch. S. Neary "The Urban Renaissance: Husing Policy and Housing Design".
   Referaty wprowadzające były rozwinięciem myśli sformułowanych przez moderatorów poszczególnych sesji, którzy w swoich wystąpieniach zaproponowali najważniejsze problemy podlegające rozwinięciom i dyskusji. Prof. W. Seruga podjął temat "Mieszkanie w otoczeniu", podkreślając rolę środowiska, prof. A. Wyżykowski proponował dyskusję na temat "W poszukiwaniu tożsamości", a prof. K. Bieda skonstruował pesymistyczny i optymistyczny scenariusz rozwoju miast w wystąpieniu "Kształtowanie optymalnego środowiska mieszkaniowego - szanse i perspektywy". Dyskusję podsumował arch. Jacek Gyurkovich w wystąpieniu "Mieszkanie - Dom - Miasto".
   W wydawnictwie pokonferencyjnym "Mieszkanie, dom, środowisko mieszkaniowe na przełomie wieków" - Zeszyty Naukowe IPU zawarto wypowiedzi nadesłane przez uczestników. Zwieńczeniem dyskusji będzie drugie wydawnictwo pokonferencyjne, w którym zostaną opublikowane referaty wprowadzające, głosy w dyskusji i podsumowanie.
    Pomoc udzielona organizatorom przez miejscowe władze pozwoliła nadać spotkaniu należytą oprawę i zaproponować dodatkowe atrakcje. Uczestnicy mieli możliwość poznania architektury regionalnej i współczesnej Zakopanego i okolic. Wspaniała pogoda, prawdziwie polska złota jesień umożliwiły zorganizowanie wieczornego spotkania w plenerze, połączonego z pieczeniem barana i występem kapeli góralskiej.
    Konferencja niewątpliwie była sukcesem merytorycznym i organizacyjnym. Dała możliwość wymiany różnorodnych poglądów dotyczących sytuacji mieszkaniowej w kraju i za granicą, porównania propozycji rozwoju mieszkalnictwa, jego form materialnych i społecznych w nadchodzącym nowym tysiącleciu, zaprezentowania metod programowania i projektowania domu, mieszkania, środowiska w warunkach gospodarki rynkowej i rewolucji informatycznej. Różnorodność problematyki, jej złożoność, określona sytuacja mieszkaniowa w Polsce nie pozwalają na podanie gotowych recept i rozwiązań. Dyskusja została otwarta i - miejmy nadzieję - będzie kontynuowana w innych ośrodkach i na różnych płaszczyznach zarówno nauki, teorii, jak i praktyki projektowej.
    Uczestnicy zgodnie podkreślali wysoką wartość merytoryczną konferencji, a także znakomitą atmosferę, która niezmiennie zachęca do uczestnictwa w kolejnych przedsięwzięciach Instytutu. Wszyscy uczestnicy zostali zaproszeni na następną konferencję. W 2001 roku będzie się ona odbywała pod hasłem "Miejsce komunikacji w mieście przeszłości".

______ Grażyna Schneider-Skalska, Danuta Kupiec-Huła

    Pod takim tytułem odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa w Krakowie - Muszynie w dniach 13 - 15 października br. Organizatorem był Instytut Ekonomii, Socjologii i Filozofii Politechniki Krakowskiej wraz z Instytutem Nauk Społecznych Akademii Górniczo-Hutniczej. W konferencji, organizowanej po raz pierwszy od co najmniej 10 lat, wzięli udział przedstawiciele 12 największych uczelni politechnicznych w Polsce. Nie przybyli, tłumacząc się planowanymi zajęciami, przedstawiciele tych uczelni technicznych, które niedawno jeszcze nosiły nazwę WSI.

    Każdy z uczestników przyjechał na konferencję z raportem o stanie nauk humanistycznych i społecznych w swojej uczelni. Po szerokiej wymianie poglądów okazało się, że - z niewielkimi różnicami - wszędzie jest podobna sytuacja: władze uczelni i niemal autonomicznych wydziałów deklarują absolutną potrzebę włączenia do kształcenia inżynierów nauk humanistycznych i społecznych. Jednak kiedy przychodzi do szczegółowego układania siatki zajęć, wówczas starają się te przedmioty redukować. Wydaje się, że decydują tu względy finansowe, a być może i inne?!
    Z raportu przedstawionego JM Rektorowi Politechniki Krakowskiej wynika, że dwa wydziały: architektury i inżynierii chemicznej nie realizują uchwały Senatu PK z 3 IV 1998 r. w sprawie nauk humanistycznych, a wydział inżynierii środowiska zaczął ją realizować dopiero w bieżącym roku akademickim.
    Przedstawiciele nauk humanistycznych uczelni technicznych postanowili od tego czasu spotykać się na corocznych konferencjach dla analizy stanu nauk humanistycznych w polskich uczelniach techniczych, uznając za swoją powinność poważne uzupełnianie kształcenia inżynierów o wiedzę z zakresu szeroko pojętej humanistyki.
    Rezultatem konferencji było przyjęcie stanowiska, które zostało przesłane do wszystkich rektorów uczelni technicznych reprezentowanych na konferencji oraz do ministra edukacji narodowej, Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, Komisji Sejmowej oraz środków masowego przekazu.
    "Za kilka lat Polska stanie się członkiem Unii Europejskiej. Wielki europejski rynek pracy stanie otworem dla polskich specjalistów, którzy jednak będą musieli zmierzyć się ze znacznie większą konkurencją, i to zarówno zagranicą, jak i u nas w kraju. Aby mogli z tej rywalizacji wychodzić zwycięsko, wykształcenie, jakie odbierają, musi przygotowywać ich do pełnienia różnorodnych ról zawodowych i społecznych, do radzenia sobie w warunkach nieustannych przeobrażeń, jakim podlega świat współczesny. Wymaga to wielorakich zmian w polskim systemie edukacyjnym.
   Szczególne miejsce w tym systemie zajmuje wyższe szkolnictwo techniczne. Proces jego przekształcania i dostosowywania do europejskich standardów trwa już od kilku lat. Istotą tych przeobrażeń jest odchodzenie od kształcenia wąsko wyspecjalizowanych inżynierów na rzecz przygotowywania kadry technicznej o szerokich horyzontach, zdolnej do nieustannego modyfikowania swojego sposobu myślenia, mogącej sprostać różnorodnym problemom, jakie niesie rozwój cywilizacyjny. Nie można tego uzyskać bez poszerzania udziału w procesie kształcenia technicznego szeroko rozumianej problematyki humanistycznej i społecznej. Znajduje to potwierdzenie zarówno w dotychczasowych doświadczeniach programowych, jak i w oczekiwaniu studentów, którzy w zdobyciu wszechstronnego wykształcenia technicznego ogólnego dostrzegają możliwość podniesienia swoich walorów zawodowych na rynku pracy.
    Z wielkim niepokojem zauważamy, że zmiany na naszych uczelniach technicznych nie w pełni odzwierciedlają te tendencje i oczekiwania. Udział przedmiotów humanistycznych i społecznych w programach studiów stanowi obecnie średnio około połowy wymiaru, jaki posiadają te przedmioty w programach uczelni technicznych krajów unijnych. W praktyce często nie są nawet respektowane minimalne wymagania programowe przyjęte przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego dla poszczególnych typów studiów. Ciągle podejmowane są próby dalszego ograniczania rangi tych przedmiotów, a nawet ich całkowitego eliminowania z programów. Spotykana jest praktyka rozliczania jako przedmiotów humanistyczno-społecznych przedmiotów okołozawodowych, ekonomicznych, języków obcych i wychowania fizycznego. Niekiedy przedmioty te realizowane są przez osoby nie spełniające wymogów akademickich, a w czasie zajęć bywają realizowane programy, które - mając na względzie jedynie przyciągnięcie studentów - bardzo daleko odbiegają od akademickich standardów.
    Zaniepokojeni tą sytuacją pragniemy zwrócić uwagę władz odpowiedzialnych za reformę szkolnictwa wyższego oraz gremiów ustalających programy studiów na potrzebę dostosowania polskiego wyższego szkolnictwa technicznego do obowiązujących w tym zakresie standardów europejskich. W szczególności, aktualizacji i ujednolicenia wymagają minima programowe obowiązujące dla przedmiotów humanistyczno-społecznych, a kształtowanie programów studiów technicznych przez autonomiczne uczelnie i samorządne wydziały nie powinno dokonywać się bez udziału przedstawicieli tych dyscyplin.
    Świadomi problemów finansowych szkolnictwa wyższego, pragniemy jednocześnie zwrócić uwagę na niekonsekwencje (w szczególności zbyt niskie współczynniki wagi stosowane w algorytmach podziału dotacji MEN dla nauk humanistycznych i społecznych) w sposobie finansowania działalności instytutów odpowiedzialnych za kształcenie ogólne na wyższych uczelniach zawodowych".

_______________ Władysław Masiarz

• Prof. Janusz Starmach - Zakład Biologii Wód Polskiej Akademii Nauk w Krakowie:

"Przyrodnicze kryteria oceny oddziaływania regulacji potoku na jego środowisko"

    W referacie zaprezentowane zostały wyniki prac badawczych wykonanych na zlecenie Okręgowej Dyrekcji Gospodarki Wodnej w Krakowie w zakresie oceny wpływu różnych typów zabudowy potoku górskiego na jego stan ekologiczny. Oczywiście badania potwierdziły, że najgorsze warunki dla środowiska naturalnego stwarza ciężka zabudowa betonowa, najlepsze zaś odcinek pozbawiony zabudowy. Interesujące i cenne są natomiast ilościowe wskaźniki i ocena innych typów zabudowy.

• Prof. Aleksander Böhm - Instytut Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej

"Kształtowanie krajobrazu dolin rzek w dorzeczu górnej Wisły na przykładzie Krakowa i Brzeska"

    Wygłoszony w niezwykle zajmujący sposób referat zawierał wiele bardzo ciekawych refleksji i informacji dotyczących innego, jeszcze poza kręgiem specjalistów, mało znanego spojrzenia na rzeki i ich doliny jako elementy krajobrazu. Ideę traktowania dolin rzecznych jako elementów krajobrazu, który powinien podlegać kształtowaniu w sposób optymalny ze względu na wiele kryteriów, w tym również ze względu na zachowanie piękna, traktowanego jako dobro publiczne, prof. A. Bö hm przedstawił na przykładzie Krakowa i jego okolic.

• Prof. Jerzy Kurbiel - Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska Politechniki Krakowskiej

"Kryteria i rozwiązania ochrony wód w świetle wymagań Dyrektywy Unii Europejskiej"

    W referacie przedstawiona została analiza porównawcza wymagań dotyczących ścieków miejskich odprowadzanych do wód, obowiązujących w prawie polskim i przepisach Unii Europejskiej. Wyniki tej analizy oparte na porównaniu podstawowych wskaźników zanieczyszczenia ścieków przedstawiają się zaskakująco dobrze. Z przedstawionej przez prof. Kurbiela charakterystyki działających w Polsce oczyszczalni ścieków generalnie wynika, że ostatnie lata przyniosły znaczący postęp w zakresie ilościowym i technologicznym.

• Mgr inż. Tadeusz Łagosz - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie

"Rzeki i potoki górskie jako komponent środowiska naturalnego człowieka"

    Autor omówił historię kształtowania się stosunku człowieka do potoków i rzek. Szczególnie interesujący był fragment referatu poświęcony porównaniu strat, jakie w dorzeczu górnej Wisły poniosło środowisko przyrodnicze na skutek naturalnej działalności rzek z tymi, jakie zostały zawinione przez człowieka. Nieco uwagi poświęcił też autor zmianom w filozofii podejścia do koniecznych prac w obrębie koryt rzecznych i wynikającym stąd zmianom w technologii tzw. regulacji rzek i zabudowy potoków. Na koniec Autor zgłosił ważny postulat, wynikający z wieloletniego doświadczenia i obserwowanych zmian przede wszystkim o charakterze hydrologicznym ale także wynikających z obecnych potrzeb, a dotyczący weryfikacji dotychczasowych zasad przyjmowania wielkości przepływu miarodajnego dla projektowania "regulacji" rzek i potoków oraz wprowadzenie racjonalnych wytycznych w tym zakresie.

• Prof. Elżbieta Nachlik - Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechniki Krakowskiej

• Prof. Kazimierz Furtak - Katedra Budowy Mostów i Tuneli Politechniki Krakowskiej

"Problemy mostownictwa w aspekcie zagrożeń powodziowych w dorzeczu górnej Wisły"

    W swoim wystąpieniu prof. Nachlik przedstawiła wybrane problemy hydraulicznego wymiarowania mostów, a w szczególności skupiła się na podstawowych założeniach poprawnej, standardowej w wielu krajach, metodyki obliczania spiętrzenia wody przed mostem oraz wyników obliczeń dla niektórych obiektów z dorzecza górnej Wisły i górnej Odry. Szczególne zainteresowanie wśród słuchaczy wzbudziły wyniki obliczeń spiętrzenia wody powodowane przez most Dębnicki w Krakowie.
    W drugiej kolejności wystąpił prof. Furtak. Omówił on szczegółowiej przyczyny uszkodzeń konstrukcji mostowych wywołanych ostatnimi powodziami, ilustrując bogato tę część wykładu ciekawymi i poruszającymi zdjęciami. Z satysfakcją poinformował on też słuchaczy o bezprecedensowym w Polsce porozumieniu, zawartym w 1999 roku pomiędzy Okręgową Dyrekcją Gospodarki Wodnej w Krakowie a Dyrekcją Okręgową Dróg Publicznych w Krakowie, na temat bieżącego prowadzenia uzgodnień dotyczących projektowania, wykonawstwa i eksploatacji mostów na terenie administrowanym przez obie instytucje.

• Mgr inż. Janusz Sepioł - Zarząd Województwa Małopolskiego

"Strategia dla Małopolski - wybrane aspekty gospodarowania środowiskiem"

    W części zasadniczej swojego wystąpienia autor skupił się na dwóch problemach, a mianowicie kanalizacji obszarów wiejskich oraz znaczeniu rzek dla "przemysłu czasu wolnego". Problem ten wiąże się z podnoszeniem jakości życia, co ma swe odzwierciedlenie w równoważeniu rozwoju. Patrząc na zagadnienie z tego punktu widzenia należy je postrzegać jako ważne dla rozwoju regionu małopolskiego i zasadnicze dla formułowania założeń gospodarki wodnej w tym obszarze.

• Mgr inż. Jerzy Florkowski, mgr inż. Andrzej Roszkowski - Biuro Studiów i Projektów Budownictwa Wodnego HYDROPROJEKT w Krakowie

"Doświadczenia, problemy i perspektywy inżynierii wodnej na obszarze dorzecza górnej Wisły"

    Autorzy skupili się przede wszystkim na doświadczeniach i problemach inżynierii wodnej począwszy od lat sześćdziesiątych. Wyróżnili tu dwa okresy: trzydziestolecie 1960-90 oraz lata późniejsze. Okres pierwszy to czas budowy dużych zbiorników retencyjnych. Inwestycje te stanowiły poligony prac badawczych i wdrażania nowoczesnej metodyki i technologii zarówno w zakresie pomiarów, jak i projektowania. Okres drugi to okres, w którym mamy do czynienia z rynkiem inwestora, co ma zarówno pozytywne jak i negatywne aspekty. Osobnym problemem jest kwestia niezgodności nowych, obowiązujących projektanta przepisów ze sztuką inżynierską oraz zawarte w nich błędy dyscypliny logicznej. Autorzy przedstawili wiele przykładów tego zjawiska. Na zakończenie ustosunkowali się również do problemu budowy zbiorników retencyjnych.

• Prof. Elżbieta Nachlik - Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechniki Krakowskiej

"Górna Wisła na tle standardów europejskich w zakresie ochrony przeciwpowodziowej"

    Autorka przytoczyła dyrektywę UE (Water Framework Directive), która wkrótce stanowić będzie także dla Polski podstawę uwarunkowań prawnych. Dyrektywa ta określa wymagania w zakresie utrzymania wód (zapewnienia ich ekologicznej jakości) oraz zarządzania nimi w ujęciu zlewniowym.
    Obowiązujące w krajach rozwiniętych programy ochrony przed powodzią mają charakter kompleksowego zarządzania terenami zalewowymi, opartego na założeniu komplementarności ochronnej infrastruktury technicznej i działań nietechnicznych. Bazą dla powyższych działań są prawnie ustanowione strefy zagrożenia powodziowego. Po powodzi 1997 roku również w Polsce rozpoczęto prace nad budową takiego kompleksowego programu w dorzeczach górnej i środkowej Odry oraz górnej Wisły. Autorka przybliżyła stan tych prac w odniesieniu do dorzecza górnej Wisły.

    Ważnym elementem wszystkich spotkań była dyskusja. Dotyczyła zawsze zarówno filozofii poruszanych problemów, jak i zagadnień szczegółowych.

_______________ Agnieszka Bardzik, Zofia Gręplowska

    Konferencję otworzył przewodniczący Komitetu Organizacyjnego dr hab. inż. Andrzej Mruk, prof. PK. W czasie inauguracyjnej sesji wystąpili: prof. dr hab. inż. Bolesław Stolarski - przewodniczący Komisji Naukowo-Problemowej Motoryzacji Krakowskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk, prof. dr hab. inż. Cezary Szczepaniak - prezes Polskiego Towarzystwa Naukowego Motoryzacji, dr inż. Lech Sokalski - dyrektor Przemysłowego Instytut Motoryzacji w Warszawie, prof. dr hab. inż. Bronisław Sendyka - dyrektor Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Politechniki Krakowskiej.
    W Konferencji uczestniczyło 185 osób, w tym 25 z zagranicy: z Litwy, Rosji, Ukrainy, Słowacji, Czech, Niemiec i Francji. Reprezentowali oni wyższe uczelnie, instytuty branżowe, firmy przemysłu motoryzacyjnego.
    Obrady toczyły się w sześciu sekcjach:
    "Budowa pojazdów" - 39 referatów, "Pojazdy wojskowe" - 8 referatów, "Pojazdy samochodowe - silniki spalinowe" - 8 referatów, "Silniki spalinowe" - 44 referaty, "Silniki spalinowe - eksploatacja" - 6 referatów, "Eksploatacja, technologia pojazdów samochodowych i silników spalinowych" - 7 referatów.
    Referaty wygłoszone w czasie obrad wydrukowane zostały w Czasopiśmie Technicznym Politechniki Krakowskiej i w dwóch tomach Teki Komisji Naukowo-Problemowej Motoryzacji Krakowskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk.
    Obradom w poszczególnych sekcjach towarzyszyła ożywiona dyskusja, w której brali udział naukowcy i praktycy z przemysłu. Dyskusje te dla wielu uczestników konferencji były inspiracją do nowego spojrzenia na prezentowane zagadnienia.
    W pierwszym dniu Konferencji, w czasie kolacji, odbyły się uroczystości związane z Jubileuszem 70-lecia Profesora Bolesława Stolarskiego, wieloletniego dyrektora Instytutu Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Politechniki Krakowskiej. Jubilat otrzymał kilkadziesiąt adresów gratulacyjnych z wyższych uczelni krajowych i zagranicznych, instytutów oraz zakładów przemysłowych związanych z motoryzacją. Wygłaszano laudacje, składano życzenia i upominki.
    Tej miłej uroczystości towarzyszył koncert Andrzeja Sikorowskiego z zespołem "Pod Budą".
    Piękna, słoneczna pogoda pozwoliła uczestnikom konferencji podziwiać uroki tatrzańskiej jesieni. Chętni mogli wziąć udział w wycieczkach: wiodącej szlakiem - "Młodopolskie Zakopane" lub pieszej ścieżką Pod Reglami na Sarnią Skałę. Wycieczki poprzedziła poranna Msza Święta w intencji uczestników konferencji, odprawiona w Sanktuarium Matki Boskiej na Olczy.
    Góralskie muzykowanie, śpiew i tańce, uczestnicy konferencji mogli podziwiać w czasie występu zespołu regionalnego "Skalni".
    W czasie trwania Konferencji Fabryka STAR TRUCKS Sp. z o.o. prezentowała swoje najnowsze wyroby - samochody ciężarowe: STAR 944, STAR 12.157.
    W czasie sesji podsumowującej Konferencję uczestnicy wysoko ocenili poziom merytoryczny referatów i przebieg obrad. Złożono wyrazy uznania i podziękowania głównym organizatorom konferencji: przewodniczącym Komitetu Naukowego - prof. dr. hab. inż. B. Stolarskiemu i Organizacyjnego - dr. hab. inż. A. Mrukowi.
    Przedstawiciel Przemysłowego Instytut Motoryzacyjnego w Warszawie dr inż. Witold Opasewicz zaprosił wszystkich na kolejną Konferencję Motoryzacyjną
"AUTOPROGRES-KONMOT' 2002".

_______________ Witold Jordan, Andrzej Mruk

    Już po zakończeniu Konferencji na ręce JM Rektora prof. Kazimierza Flagi wpłynął list od prof. Cezarego Szczepaniaka, przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Naukowego Motoryzacji, w którym m.in. czytamy:

    "W imieniu Polskiego Towarzystwa Naukowego Motoryzacji składam wyrazy najwyższego uznania i podziękowania dla pracowników Politechniki Krakowskiej, którzy organizowali międzynarodową konferencję naukową "KONMOT-AUTOPROGRES'2000". (...) Wysoki poziom naukowy i organizacyjny konferencji, który osiągnięto dzięki pracy komitetów: naukowego kierowanego przez prof. dr hab. inż. Bolesława Stolarskiego i organizacyjnego, kierowanego przez dr hab. inż. Andrzeja Mruka, prof. PK wyznaczył bardzo wysoki poziom dla przyszłych konferencji motoryzacyjnych organizowanych w Polsce. Sukces konferencji, który jest również sukcesem Uczelni, Wydziału i Instytutu wynika z 25-letnich doświadczeń organizatorów Konferencji KONMOT, których zaangażowanie i wkład pracy zasługuje na szczególne podkreślenie oraz najwyższe uznanie i szacunek."

    W dniach od 25 do 27 października 2000 roku odbyła się już piąta, a więc jubileuszowa konferencja na temat budownictwa energooszczędnego.
    Konferencje organizowane są cyklicznie, w dwuletnich odstępach, przez Zakład Budownictwa Ogólnego i Przemysłowego Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej. W tym roku konferencja po raz pierwszy odbywała się domu wypoczynkowym "Siwarna", położonym u wylotu Doliny Kościeliskiej w Zakopanem. Mimo oficjalnie trwającej jesieni pogoda była niemal letnia. Uczestnicy obrad mogli przez cały czas trwania konferencji spoglądać na świetnie widoczny masyw Giewontu i otaczającą go koronkę tatrzańskich szczytów. Trudniej natomiast było znaleźć czas na spacer po okolicy, bo program konferencji był obfity.
    Komitet Naukowy zaakceptował do druku w obszernych materiałach konferencyjnych i do wygłoszenia 45 referatów i 3 komunikaty. Ich autorami byli pracownicy uczelni technicznych i instytutów badawczych z Polski oraz Litwy i Słowacji.
    Tematyka referatów koncentrowała się na ośmiu podstawowych grupach tematycznych:

• Podstawy teoretyczne i obliczeniowe,

• Materiały i technologie,

• Zasady projektowania,

• Zaopatrzenie w wodę i ciepło, wentylacja,

• Audyting energetyczny,

• Problemy termorenowacji budynków,

• Konstrukcje drewniane w budownictwie energooszczędnym,

• Niekonwencjonalne źródła energii.

    Intencją organizatorów było, aby wszystkie istotne aspekty projektowania, wznoszenia i użytkowania budownictwa energooszczędnego znalazły swoje miejsce w profilu konferencji. Oprócz więc zagadnień czysto technicznych dotyczących powłoki budynku, systemów instalacyjnych i źródeł energii, poruszane były problemy ekonomiczne użytkowania energii, a także aspekty zdrowotne i środowiskowe budownictwa. Przedmiotem obrad było zarówno projektowanie budynków nowych, jak też audyting energetyczny i modernizacja budynków istniejących, bowiem one właśnie stanowią o globalnym zużyciu energii w naszym kraju.
    Bezpośredni związek nauki z praktyką w dziedzinie oszczędzania energii jest oczywisty. Stąd więc po raz pierwszy w obecnym roku poszerzono formułę konferencji o Seminarium i Warsztaty Projektowe adresowane do projektantów i użytkowników budynków. Ich celem było m.in. przybliżenie praktykom w zakresie budownictwa znacznie zmodyfikowanych w ostatnim czasie przepisów formalnych i norm związanych z ochroną cieplną budynków, pokazanie skutków typowych błędów projektowych i podstawowych zasad poprawnych rozwiązań energooszczędnych. Zaprezentowano również programy komputerowe wspierające projektowanie w tym zakresie, a na koniec także przykłady rozwiązań przyszłościowych: europejskie budynki o bardzo niskim zapotrzebowaniu na energię.

    Seminarium i warsztaty projektowe zorganizowano przy współudziale Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie oraz krakowskich oddziałów SARP i PZITB.
    Przebieg konferencji i seminarium wzbogaciły również prezentacje firm sponsorujących: FAKRO, Ytong, Termoorganika, Rockwool.
    Dobrą atmosferę konferencji zawdzięczać należy nie tylko interesującym sesjom naukowym i ożywionej dyskusji, ale również spotkaniom towarzyskim o mniej oficjalnym charakterze. W jakiejś mierze jest to również zasługą krakowskich artystów, którzy zaprezentowali uczestnikom konferencji program muzyczny oparty na tekstach szwedzkiego barda Belmana.
    Organizatorzy konferencji mają nadzieję, że oprócz korzyści intelektualnych i naukowych przysporzyła ona jej uczestnikom wielu miłych wrażeń i wspomnień.

_______________ Tomasz Kisilewicz

    Wszystkie inwestycje prowadzone w Politechnice Krakowskiej służą studentom i dla nich są prowadzone, ale żadne nie cieszą tak bardzo jak te, które bezpośrednio i nieomal namacalnie przyczyniają się do poprawienia warunków zdobywania wiedzy i umiejętności, a także dają dowód troski o wysoką jakość nauczania. Szczególnie przydatne i budzące zadowolenie studentów są niewątpliwie pracownie komputerowe. I właśnie otwarcie nowej pracowni, świetnie wyposażonej i bardzo nowoczesnej, nastąpiło 26 października 2000 r. na Wydziale Mechanicznym w Czyżynach. W uroczystości wziął udział JM Rektor Politechniki Krakowskiej prof. Kazimierz Flaga, dziekan Wydziału Mechanicznego prof. Stanisław Michałowski, a także władze i pracownicy wydziału.

    Pomysłodawcą i jednocześnie osobą, której działalność doprowadziła do powstania pracowni komputerowej był prof. Zbigniew Polański - przewodniczący Senackiej Komisji ds. Informatyzacji Uczelni, ale wspomnieć należy także o prof. Edwardzie Wantuchu - dyrektorze Centrum Kształcenia i Badań w Zakresie Zastosowań Systemów Informatycznych oraz o wielu pracownikach Wydziału Mechanicznego, bez których zaangażowania i pracy sala ta nie mogłaby powstać. Do realizacji projektu powołana została specjalna komisja, której przewodniczył dr Jacek Pietraszek.
    Wartość pracowni to ok. 150 tys. zł, wiele prac zostało wykonanych własnym nakładem, co pozwoliło znacznie zmniejszyć ogólny koszt. Sala ma być dostępna dla wszystkich chętnych, a czynna będzie - ku zadowoleniu studentów - do późnych godzin wieczornych.

_______________ Elżbieta Niechciałowa

    27 października br. w sali konferencyjnej Rady Wydziału Mechanicznego odbyła się podwójna uroczystość organizowana przez Międzywydziałowe Studium Podyplomowe "Ochrona środowiska w obszarach zurbanizowanych"; zakończenie VII edycji Studium i rozdanie świadectw absolwentom oraz inauguracja VIII edycji połączona z wręczeniem indeksów nowym słuchaczom. Gośćmi inauguracji byli między innymi: dr inż. Janusz Mikuła - sekretarz generalny Polskiego Klubu Ekologicznego, mgr inż. Bogdan Połomski - przedstawiciel Wydziału Ochrony Środowiska Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, prof. Klaus Grefen - przewodniczący Niemieckiego Komitetu ds. Normalizacji Przepisów Ochrony Środowiska. Tradycją Studium jest organizowanie przy takich okazjach wykładów, do wygłoszenia których zapraszani są wybitni naukowcy i specjaliści. Tym razem wykład na temat "Alternatywne źródła ciepła" wygłosił dr hab. inż. Wojciech Zalewski, prof. PK. Omówiony został aktualny stan rozwiązań technicznych w energetyce niekonwencjonalnej wykorzystującej energię słoneczną, geotermalną, wiatru i wód powierzchniowych. Wykład spotkał się z dużym zainteresowaniem i uznaniem słuchaczy, a wiedza i informacje merytoryczne zostały przekazane w bardzo przystępnej i atrakcyjnej formie. W czasie wykładu i obszernej dyskusji wiele miejsca poświęcono perspektywom i możliwościom wykorzystania tych urządzeń w Polsce. Stwierdzono, iż główną barierą szerokiego stosowania w Polsce urządzeń energetyki niekonwencjonalnej w mikro i makroskali są przepisy prawno-finansowe.
    W ostatnim roku działalności udało się wyposażyć Studium w nowy sprzęt audiowizualny i uaktualnić skrypt dla słuchaczy dzięki dofinansowaniu uzyskanemu z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Urzędu Miasta Krakowa.
    Prowadzone przez Politechnikę Krakowską Międzywydziałowe Studium Podyplomowe "Ochrona środowiska w obszarach zurbanizowanych" nie ma charakteru komercyjnego i stanowi formę promocji wiedzy o najnowszych osiągnięciach i tendencjach rozwojowych w szeroko rozumianej ochronie środowiska.

    W opinii absolwentów Studium (do tej pory już 138 osób), wyrażanej w corocznie przeprowadzanej ankiecie, prowadzone jest ono na wysokim poziomie merytorycznym i organizacyjnym.

_______________ Zdzisław Roszak, Wiesław Szatko

    Wspólnym celem działań będzie zwiększenie atrakcyjności procesu nauczania poprzez dostęp do nowych technologii automatyki i telekomunikacji, wsparcie Politechniki Krakowskiej, a w szczególności Instytutu Automatyki PK, w zakresie pozyskiwania środków na rozwój uczelni oraz wspólne realizowanie projektów badawczo-rozwojowych. Uczelnia nasza zobowiązała się do wprowadzania do programów nauczania elementów technologii automatyki i telekomunikacji stosowanych w nowoczesnych budynkach.
    Po uroczystym podpisaniu porozumienia rozpoczęło się pierwsze seminarium zatytułowane "Zintegrowane systemy automatyki budynkowej", które zainaugurowało cykl spotkań "Nowoczesny Budynek - dzień dzisiejszy i przyszłość". Seminarium otworzył rektor prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Flaga, który między innymi powiedział: "Czujemy się zobowiązani do wspierania polskiej techniki i przedsiębiorczości. Uczelnia może to zrobić angażując w tym celu swój potencjał badawczy i międzynarodowe kontakty".

    "Uczelnia pomoże nam w odświeżeniu wiedzy, a z drugiej strony, będzie mogła zyskać dostęp do rozwiązań praktycznych, na które naszej nauki zwyczajnie nie stać" - zauważył prezes ASCOM S.A. dr inż. Andrzej Szymowski.
    Uczestników przywitał, a następnie rozpoczął wykładową część seminarium prof. dr hab. inż. Lech Bukowski. W dalszej kolejności referat wprowadzający pt. "Nowoczesny Budynek - dzień dzisiejszy i przyszłość" przedstawił dr hab. inż. Jerzy Mikulik. ".. Odchodzimy od umownie nazwanego "centralnego komputera", powiedział prelegent, na rzecz sieci i systemów magistralnych, które w razie jakiejś awarii mogą pracować niezależnie w swych poszczególnych segmentach. Systemy magistralne otwarte są w stanie pracować doskonalej niż poprzednie rozwiązania techniczne. To dziś tendencja obowiązująca, reprezentowana głównie przez trzy typy systemów: LONWorks, BACnet i system europejski EIB instabus o "rozproszonej inteligencji". Ten zresztą system jest nam, tu na Politechnice, najbliższy. Bez takich systemów zarządzanie liczącymi 80 pięter wieżowcami "Petronas Tower" w Kuala Lumpur byłoby niemożliwe.
    W Polsce jest dziś blisko 140 budynków zarządzanych przez zaawansowane systemy automatyki, z czego większość to nowe obiekty biurowe, prywatne rezydencje, hotele, banki. Dobrym przykładem jest tu Holland Park w Warszawie. Także w Krakowie istnieje taki budynek - Centrum Biurowe Lubicz (część instalacji wykonywała firma ASCOMP S.A).
    Tylko 2% takich obiektów posiada administracja państwowa, choć akurat gmachy urzędów to obiekty, gdzie takie systemy sprawdzają się najlepiej. Dają około 40% oszczędności na samej energii konsumowanej".
   Elementy systemu i założenia projektowe Nowoczesnego Budynku zaprezentował Tomasz Boryczko -ASCOMP S.A.
   "Powstające w ostatnim okresie nowoczesne budynki koncentrujące w swoich wnętrzach duże grupy ludzi oraz znaczny majątek, w tym systemy informatyczne wymagające zaawansowanych rozwiązań z zakresu instalacji wewnętrznych zapewniających odpowiednie warunki pracy i bezpieczeństwa. Elementy systemów budynkowych takie jak okablowanie niskoprądowe, instalacje zasilające i oświetleniowe systemy teletransmisyjne, nagłośnieniowe, sterowania komfortem i systemy bezpieczeństwa są obecnie elementami występującymi w każdym nowoczesnym projekcie. Ilość instalacji, ich stopień komplikacji i zaawansowania technologicznego wymaga precyzyjnego sformułowania założeń projektowych dla specjalistów branżowych. Ważnym elementem procesu projektowania jest udział w nim fachowców o szerokiej wiedzy związanej z automatyką budynkową, postrzegających budynek jako jeden organizm, system. Takie podejście do procesu projektowania podbudowane odpowiednią wiedzą daje gwarancje powodzenia. Podstawowe zalety Zintegrowanego Systemu Sterowania budynkiem to lepszy przepływ danych, wzrost bezpieczeństwa, większe oszczędności energii, poprawa warunków pracy, standaryzacja rozwiązań, mniejsze koszty całego systemu redundancja rozwiązań, małe koszty eksploatacyjne.
   Pierwsze spotkanie odbyło się w uroczystej atmosferze. Gościliśmy władze uczelni: JM Rektora PK prof. zw. dr hab. inż. Kazimierza Flagę, prorektora ds. badań naukowych i współpracy z gospodarką - prof. dr hab. inż. Józefa Gawlika, prorektora ds. dydaktyki - prof. dr hab. inż. Ryszarda Kozłowskiego oraz dyrektora ds. rozwoju uczelni mgr inż. Pawła Bałosa.
    W konferencji wzięli również udział przedstawiciele większości firm budowlanych Regionu, biur projektowych oraz inwestorzy.
    Seminarium odbiło się szerokim echem wśród studentów, którzy do ostatniego miejsca zapełnili salę konferencyjną w Pawilonie Wystawowo-Usługowym PK.
    Połączyliśmy przyjemne z pożytecznym. W Galerii "Gil" zorganizowaliśmy wystawę sprzętu. Uczestnicy seminarium mieli także okazję podziwiać akwarele prof. Ireny Popiołek, fotografie nowoczesnych budynków (autorstwa firmy ASCOMP S.A.), najnowsze systemy domofonowe firmy MIWI-URMET, systemy kontroli dostępu - firmy AndoverControls, rozpoczynając od popularnych kart magnetycznych, a kończąc na zaawansowanych technologicznie czytnikach dłoni, szafy dla systemów okablowania i automatyki firmy Rittal oraz system okablowania firmy Reichle & DeMassari. Osobne stanowisko poświęcone było rozwiązaniom światłowodowym dla potrzeb budynkowych i telekomunikacyjnych produkowanych i oferowanych przez firmę FCA S.A.
   9 listopada odbyło się drugie spotkanie z serii "Nowoczesny Budynek - dzień dzisiejszy i przyszłość", poświęcone zintegrowanym systemom kontroli dostępu oraz systemom domofonowym i interkomowym. Podczas seminarium omówione zostały wybrane zagadnienia związane z nowoczesnymi systemami identyfikacji osób oraz kontroli dostępu w budynkach i obiektach przemysłowych. Uroczystego rozpoczęcia oraz przywitania przybyłych uczestników dokonał prof. dr hab. inż. Lech Bukowski.
    Do części wykładowej seminarium grono przybyłych wprowadził mgr inż. Mirosław Żukowski - ASCOMP- prezentując IQ Budynku 2000. Powiedział on między innymi: "Dzisiejszy inteligentny budynek to nie tylko ten, który reaguje na nieprzewidziane sytuacje pojawiające się w trakcie eksploatacji, ale także taki który wykorzystuje siły przyrody. Czerpie energie ze zjawisk natury. Naturę wykorzystuje dla swoich procesów, dzięki tym zjawiskom ogranicza zużycie energii dostarczanej sztucznie w jakiejkolwiek postaci."

    W dalszej kolejności porównania systemów domofonowych dokonał mgr inż. Mirosław Gabzdyl - ELTCRAC. Temat nowoczesnych rozwiązań w zintegrowanych systemach domofonowych oraz realizowane funkcje przez współczesne domofony kontynuowali mgr inż. Piotr Klęsk - ELTCRAC oraz mgr inż. Jacek Karcewicz z MIWI- URMET.
    Najnowsze metody identyfikacji osób przybliżyli uczestnikom seminarium mgr inż. Piotr Czernoch - AndoverControls oraz mgr inż. Tomasz Boryczko - ASCOMP. Przedstawili oni przegląd dostępnych na rynku form kontroli dostępu począwszy od kart magnetycznych, kart zbliżeniowych do biometrycznych metod identyfikacji, które pozwalają na ocenę charakterystycznych cech anatomicznych człowieka, takich jak: kształt dłoni, odcisk linii papilarnych czy tęczówka oka.
    Część wykładowa połączona została z ekspozycją rozwiązań i urządzeń stosowanych w omawianych systemach.
    Firma AndoverControls zaprezentowała zintegrowane systemy kontroli dostępu, m.in.: drukarkę do personalizacji kart oraz biometryczny czytnik geometrii dłoni. Uczestnicy otrzymali wydrukowane karty identyfikacyjne wraz ze zdjęciem wykonanym przez kamerę wchodzącą w skład całego systemu. Używając własnej dłoni uczestnicy mieli okazję sprawdzenia bezpośredniego działania biometrycznego czytnika geometrii dłoni. Natomiast firma URMET MIWI przedstawiła nowoczesne rozwiązania w technice domofonowej (interkomowej). Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się zawansowane systemy identyfikacji osób oparte o urządzenia video.
    Zamykając drugie seminarium dr hab. inż. Jerzy Mikulik zaprosił uczestników do udziału w kolejnym, trzecim spotkaniu (30 listopada).
    W ramach seminarium "Nowoczesny Budynek - dzień dzisiejszy i przyszłość" do końca tego roku zorganizowane będą jeszcze dwa spotkania związane z systemami bezpieczeństwa w budynkach:

• 30.11.2000 - Systemy bezpieczeństwa część I. Zintegrowane systemy sygnalizacji pożaru, systemy nagłośnieniowe i powiadamiania alarmowego,

• 19.12.2000 - Systemy bezpieczeństwa część II. Systemy sygnalizacji włamania, telewizja przemysłowa CCTV, zintegrowany system bezpieczeństwa.

    Spotkania będą połączone z ekspozycją omawianych systemów. Zapraszamy.

Materiały konferencyjne z poszczególnych spotkań są dostępne w Instytucie Automatyki PK, tel. (0-12) 628 2612 lub w siedzibie firmy ASCOMP S.A., ul.Mogilska 43, tel. (0-12) 413 82 22

_______ Opracowała Agnieszka Raś - Dział Marketingu, ASCOMP S.A.
Fot. J. Zych

    W dniach 16 - 17 listopada br. na terenie Politechniki Krakowskiej odbyło się międzynarodowe sympozjum Europejskiego Stowarzyszenia Badań Materiałów (European Materials Research Society) pt. European Materials Research Society in Central and Eastern Europe".
    Stowarzyszenie to (E-MRS) jest europejską organizacją społeczną założoną w 1983 r., mającą na celu integrację krajów Europy Zachodnie i Wschodniej. Obecnie zrzesza 5000 ludzi nauki, przemysłu oraz instytucji krajowych i centralnych zajmujących się nowoczesnymi materiałami i technologiami. E-MRS współpracuje z Komisją Edukacji i Nauki przy Radzie Europy w Strasbourgu oraz EC - Research Directorate General w Brukseli. Głównym celem działalności E-MRS jest informowanie i promowanie aktualnych osiągnięć naukowych oraz transfer ich innowacji do przemysłu i gospodarki krajów europejskich. W celu realizacji tych zadań E-MRS organizuje sympozja, konferencje, szkolenia, wydaje wydawnictwa. Informacje z bieżącej działalności drukowane są w czasopiśmie "Materials Today" wydawanym przez Elsevier Science Ltd. Początkową bazę stowarzyszenia stanowiły kraje wspólnoty europejskiej. Obecnie obejmuje swoim zasięgiem całą Europę, czego wyrazem jest m.in. organizacja sympozjum w Polsce.
    Otwierający obrady rektor PK profesor Kazimierz Flaga dał wyraz zaangażowania i życzliwości Politechniki Krakowskiej dla utworzenia Komitetu ds. Europy Środkowej i Wschodniej, którego zadaniem ma być wspieranie i kierowanie pracami integracyjnymi.
    Podczas sympozjum wybitny naukowiec i działacz integracyjny, dr P. Siffert, sekretarz generalny E-MRS, otrzymał od Fundacji Rozwoju Nauk Materiałowych złoty medal im. J. Czochralskiego.
    W sympozjum wzięło udział ok. 80 osób m.in. z Polski, Niemiec, Francji, Belgii, Holandii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Ukrainy, Litwy, Łotwy, Węgier, Białorusi, Bułgarii. Podczas obrad omówiono działalność wiodących instytutów zajmujących się materiałami dla elektroniki, tj. Energy Research Energy Fundation ECN w Petten (Holandia) i Instytutu Półprzewodników w Kijowie. Dominującą tematyką kolejnych sesji było omówienie praktycznych możliwości działania E-MRS-u na terenie krajów Europy Środkowej i Wschodniej.
    Udział władz E-MRS-u w organizowanej na terenie Politechniki Krakowskiej sesji podkreslił dobrą wole i chęć współpracy w kierunku korzystnym nie tylko dla środowiska krakowskiego i polskiego, ale też i dla tego regionu Europy.

_______________ Ryszard Ciach, Ryszard Kozłowski