W ramach obchodów Roku Jubileuszowego Chrześcijaństwa, w dniach 3 - 10 września br. odbył się uroczysty Jubileusz Uniwersytetów, zorganizowany przez Centralny Komitet Obchodów Jubileuszu 2000-lecia, Kongregację ds. Wychowania Katolickiego, Papieską Radę Kultury i przy współpracy włoskiego Ministerstwa Szkół Wyższych, Nauki i Badań. Objął on wiele spotkań przedstawicieli świata akademickiego, od studentów i profesorów poczynając, na konferencji rektorów i ministrów edukacji kończąc. Spotkania te odbywały się zarówno w Jerozolimie (3 i 4.09), w Rzymie (5 - 8. 09), jak i w Asyżu (6. 09). Jednak kulminacja nastąpiła w dniach 8 - 10 września w Watykanie, gdzie dokonano podsumowania obrad różnych gremiów w czasie dwukrotnego spotkania przedstawicieli świata akademickiego z Jego Świątobliwością Papieżem Janem Pawłem II:

• w sobotę 9 września w Auli Pawła VI, gdzie przedstawiono syntezę obrad nawiązującą do głównego tematu Jubileuszu Uniwersytetów, jakim było "Uniwersytet a nowa humanizacja" oraz

• następnego dnia, w czasie Mszy Świętej Pontyfikalnej odprawionej przez Jego Świątobliwość na placu przed Bazyliką św. Piotra.

    W tych obu wydarzeniach (a także w koncercie, który odbył się w piątek wieczorem w Auli Pawła VI oraz w mszy pokutnej w sobotnie popołudnie w kościele Św. Stanisława, prowadzonej przez Jego Eminencję biskupa Józefa Życińskiego) miał zaszczyt brać udział piszący te słowa, jako przedstawiciel rektora Politechniki Krakowskiej. Dodać tu trzeba, że z apelem o liczny udział rektorów polskich akademickich szkół wyższych zwrócił się przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP), profesor Jerzy Woźnicki. W uroczystościach, bardzo sprawnie zorganizowanych, wzięły udział tysiące młodzieży akademickiej, setki profesorów, przedstawiciele kierownictw uczelni, a także - na specjalnym spotkaniu - kapelani uniwersyteccy.
    Syntezę wyników obrad prowadzonych na spotkaniach różnych grup w ciągu całego tygodnia przedstawiono w czterech działach tematycznych zatytułowanych: ""Osoba Człowieka", "Miasto Człowieka: społeczeństwo, środowisko, ekonomia", "Wizja Nauki: odkrycia, technologie, zastosowania" i ""Kreatywność i Pamięć: sztuki piękne, literatura, muzyka i dramat" (ten ostatni prezentowany był przez profesora Krzysztofa Zaboklickiego z Uniwersytetu Warszawskiego).
    W krótkim spotkaniu nie sposób przedstawić nawet główne myśli zawarte w poszczególnych prezentacjach; streszczenia wystąpień są dostępne w Biurze Informacji i Integracji Międzynarodowej PK, a dalsze szczegóły można uzyskać na stronie internetowej www.univaersitas2000.com.
    Pozwolę sobie więc tylko na przytoczenie jednej myśli zawartej w końcowym przemówieniu Jana Pawła II: nowe rozumienie humanizmu w uczelniach akademickich - to przedstawianie zagadnień specyficznych dla danej gałęzi wiedzy w możliwie jak najszerszym kontekście, obejmującym wszystkie aspekty człowieczeństwa, to powiązanie nauk, nauczanie podstaw wiedzy i pokazywanie jedności nauki i świata duchowego.
    W tym jednym zdaniu zawiera się ogromne wyzwanie dla uniwersytetów, które na ogół prowadzą swoje działanie wielowątkowo i niezależnie; wyzwanie, któremu niełatwo będzie sprostać, ale którego podjęcie jest konieczne w obliczu przemian społecznych i ekonomicznych u progu XXI wieku.

_______________ Marcin Chrzanowski

    Już po raz trzynasty w dniach 11 - 13 września br. odbyło się pod takim tytułem, organizowane wspólnie z Uniwersytetem Technicznym w Berlinie, seminarium naukowe. Gospodarzami tego seminarium, odbywającego się co dwa lata na przemian w Berlinie i Krakowie, były Katedra Aparatury Przemysłowej (Wydział Mechaniczny) i Instytut Inżynierii Chemicznej i Chemii Fizycznej (Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej) Politechniki Krakowskiej. Współorganizatorami były krakowskie firmy: OBR CEBEA i LURGI BIPRONAFT S.A.

    Program seminarium, które otworzył dziekan Wydziału Mechanicznego dr hab. inż. Stanisław Michałowski, prof. PK, obejmował zagadnienia wymiany ciepła i masy, sterowania procesami inżynierii chemicznej, ochrony środowiska, a także optymalizacji konstrukcji aparatury chemicznej. Wygłoszono łącznie 20 referatów stanowiących sprawozdania z najnowszych prac prowadzonych o obu ośrodkach naukowych, w tym referaty gości z Państwowego Uniwersytetu Chemiczno-Technologicznego w Iwanowie (Rosja) i Politechniki Warszawskiej oraz informacje o działalności firm OBR CEBEA i LURGI BIPRONAFT S.A. W obradach uczestniczyło ok. 60 osób żywo dyskutujących przedstawiane problemy, podkreślając osiągnięcia, wyjaśniając niejasności, sugerując niejednokrotnie kierunki dalszych badań. W ramach merytorycznej części seminarium uczestnicy zwiedzili laboratoria badawcze Katedry Aparatury Przemysłowej oraz Instytutu Inżynierii Chemicznej i Chemii Fizycznej. Odwiedziny te były okazją do dalszych owocnych dyskusji merytorycznych, pozwalających na potwierdzenie porównywalnych standardów stosowanych techniki pomiarowych.
    Niemieccy goście zostali przyjęci przez prorektora PK prof. dr hab. inż. Józefa Gawlika. Podczas tego spotkania wygłoszono okolicznościowe przemówienia, podkreślając obopólne korzyści płynące z wieloletniej współpracy w ramach umowy między Politechniką Krakowską a Uniwersytetem Technicznym w Berlinie, inicjatorem której był między innymi doktor honoris causa PK profesor Heinz Brauer.
    W ramach seminarium jego uczestnicy zwiedzili biura firmy LURGI BIPRONAFT S.A., zapoznając się z najnowszymi systemami projektowania linii przemysłowych. Program seminarium obejmował także wizytę w Muzeum w Oświęcimiu.

_______________ Maciej Zieliński

    W dniach 27 - 29 września br. trwały obrady IX Ogólnopolskiego Seminarium pt. "Tworzywa sztuczne w budowie maszyn". Seminaria te organizowane są co trzy lata, począwszy od 1976 r. Inicjatorem tych ogólnopolskich spotkań ludzi nauki i przemysłu, zajmujących się stosowaniem tworzyw sztucznych w przemyśle, jest profesor Stanisław Mazurkiewicz, obecnie kierujący Katedrą Mechaniki Doświadczalnej i Biomechaniki w Instytucie M-1 na Wydziale Mechanicznym.
    Otwierając obrady prorektor prof. Marcin Chrzanowski podkreślił doniosłość problematyki seminarium dla postępu w technice, a dyrektor Instytutu M-1 prof. Józef Nizioł złożył gratulacje prof. Stanisławowi Mazurkiewiczowi z okazji przypadającego 40-lecia jego pracy naukowej.
    Ponad 80. uczestników ze wszystkich krajowych ośrodków naukowych zaprezentowało w swych referatach rezultaty badań począwszy od syntezy, poprzez przetwórstwo aż do badań właściwości wyrobów z tworzyw sztucznych. Nowymi elementami w seminarium były referaty na temat recyklingu polimerów oraz stosowania polimerów w medycynie.
    Głownym hasłem seminarium było: "Tworzywa sztuczne przyjazne dla człowieka i dla środowiska".
   Jako pierwszy wygłoszono referat omawiający przegląd dorobku naukowego dra inż. Antoniego Litaka, adiunkta w Katedrze Mechaniki Doświadczalnej i Biomechaniki, przedwcześnie zmarłego 1 lutego br.
    Referaty można było pogrupować na te, które omawiały zagadnienia modyfikacji polimerów i ich kompozycji, nowe technologie przetwórstwa polimerów, metody i wyniki badań właściwości mechanicznych i użytkowe wyrobów, nowe technologie w recyklingu i zagospodarowaniu odpadów z tworzyw sztucznych z uwzględnieniem aspektów ekologicznych, w końcu na badania i aplikacje tworzyw sztucznych jako biopolimerów w medycynie.
    Zbiór referatów wygłoszonych na seminarium został wydany drukiem.
    Na zakończenie uczestnicy zaproponowali, by następne jubileuszowe X seminarium zorganizować za trzy lata jako seminarium międzynarodowe.

    Konferencja ma charakter cykliczny i odbywa się co 2-3 lata. Wywodzi się z zainicjowanej w 1986 r. w Białymstoku lokalnej konferencji "Oprzyrządowanie obróbki skrawaniem - konstrukcja, technologia, efekty". Piąta z kolei konferencja poświęcona tej tematyce w 1995 r. przyjęła obecną nazwę. W pracach organizacyjnych, oprócz Politechniki Krakowskiej i Instytutu Obróbki Skrawaniem, uczestniczyła także w latach 1995 i 1997 Politechnika Białostocka. Tematyka obecnej konferencji SOP'2000 została wzbogacona o zagadnienia wspomaganego komputerowo projektowania procesów technologicznych. Jest to wynikiem zaznaczających się dążeń do integracji projektowania oprzyrządowania z projektowaniem procesu technologicznego, jak i efektem wieloletniej współpracy Instytutu Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Politechniki Krakowskiej z Wydziałem Mechanicznym Uniwersytetu Technicznego w Žilinie. Organizowane od kilku lat wspólnie z Uniwersytetem w Žilinie warsztaty "CA Systems and Technologies" pod patronatem DAAAM włączono w tematykę SOP'2000 jako wyodrębnioną część konferencji.
    Pierwszy dzień obrad poświęcono tradycyjnie zagadnieniom oprzyrządowania. Obejmowały one metodologię projektowania, konstrukcje i eksploatację oprzyrządowania. Wygłoszono dwa referaty plenarne: prof. Andrzeja Samka "Oprzyrządowanie wczoraj i dziś - próba syntezy" oraz J. Stósa "Mocowanie narzędzi i przedmiotów obrabianych przy wysokich prędkościach obrotowych", a także 14 referatów tematycznych. Ujęto je w pierwszym tomie materiałów konferencyjnych. Tematyka dotyczyła szerokiego wachlarza zagadnień, jak zarządzanie oprzyrządowaniem, symulacji komputerowej, działania zespołów mocujących, właściwości dynamicznych uchwytów składanych, oprzyrządowania specjalnego przedmiotowego i narzędziowego.
    Drugi dzień obrad zajęła tematyka wspomaganego komputerowo projektowania technologicznego. Omawiano zagadnienia metodologii wspomaganego komputerowo projektowania procesów technologicznych obróbki i montażu oraz integrację systemów CAx. Wygłoszono również dwa referaty plenarne: "Development trends of methods for computer aided process planning" (J. Duda) i "The state of elaboration of the CAAP methodology based on group technology" (J. Kuric) oraz 23 referaty tematyczne. Ujęto je w drugim tomie materiałów konferencyjnych. Tematyka była bardzo zróżnicowana i dotyczyła takich zagadnień jak: teoria technologii grupowej, integracja systemów CAD/CAM, modelowanie przedmiotu obróbki, systemy hybrydowe, wariantowe semigeneracyjne, robotyka, systemy programowania obrabiarek sterowanych numerycznie oraz wiele innych. Zróżnicowanie i liczebność referatów drugiego dnia obrad potwierdzała słuszność decyzji o poszerzeniu tematyki konferencji. W konferencji uczestniczyła duża grupa z Uniwersytetu w Žilinie i jak zwykle liczni przedstawiciele przemysłu i firm produkujących oprzyrządowanie. Konferencja połączona była tradycyjnie z prezentacją firm i wystawą oprzyrządowania i oprogramowania CAx. Zainteresowanie konferencją, w której uczestniczyło ok. 80 osób, wskazuje na potrzebę jej cyklicznej kontynuacji. Jest to bowiem jedyna konferencja krajowa poświęcona zagadnieniom oprzyrządowania.
    Racjonalne zastosowanie oprzyrządowania oraz wspomaganie komputerowe projektowania technologicznego są ważnymi czynnikami obniżenia kosztów wytwarzania w przemyśle maszynowym. Jako miejsce wymiany informacji i zapoznania się z aktualnym stanem w tych dziedzinach konferencja SOP '2000 spełniła zadania i zgodnie z opinią uczestników powinna być kontynuowana w nowej formie.

_______________ Andrzej Samek