XXI Konferencja IATUL (International Association of Technological University Libraries) po raz pierwszy w ponad czterdziestoletniej historii tej organizacji odbyła się w Australii. Miejscem spotkania była stolica stanu Queensland - Brisbane, miasto położone na wschodnim wybrzeżu Australii, około 1000 km na północ od Sydney. Tematem konferencji były: "Virtual Libraries: Virtual Communities".
    Sam przelot na piąty kontynent był bardzo nużący - prawie 30 godzin lotu z przesiadką w Amsterdamie i krótką przerwą w Singapurze. Szkoda, że jego większa część odbywała się w nocy, bowiem biorąc pod uwagę, że trasa przelotu przebiegała wzdłuż Himalajów, widoki mogły być wspaniałe.
    Sydney powitało nas wszechobecną olimpiadą, i chociaż spędziliśmy tam zaledwie kilka godzin na lotnisku w oczekiwaniu na połączenie do Brisbane, atmosfera olimpijskiego podekscytowania była bardzo widoczna.
   Brisbane jest miastem średniej wielości z bardzo nowoczesnym centrum, pięknymi parkami i egzotycznymi ogrodami, wspaniałą atmosferą jaką tworzą mieszkańcy, krystalicznie czystym, rześkim powietrzem i bardzo przyjazną dla Europejczyka "zimową" temperaturą ok. 20-25^oC. Szczególne wrażenie robi brak korków ulicznych (co jest zasługą znakomitych rozwiązań komunikacyjnych), brak wszędzie zaparkowanych i blokujących ruch samochodów (niemal na każdej ulicy są parkingi podziemne) i przede wszystkim niezwykła czystość miasta, co jest zapewne zasługą jego mieszkańców. Przez miasto wije się rzeka Brisbane, będąc jego atrakcyjną arterią komunikacyjną, z licznymi tramwajami wodnymi, promami, powodując, że miasto jest jakby zwrócone ku rzece i w jej okolicach koncentruje się jego życie. W zakolu rzeki, w sąsiedztwie wspaniałego ogrodu botanicznego, znajduje się Queensland University of Technology (QUT) wraz z biblioteką uniwersytecką - gospodarzem konferencji.
    QUT powstał w 1989 roku w wyniku przekształcenia Queensland Institute of Technology (założonego w 1965 roku). Dzisiaj jest wielokampusowym uniwersytetem oferującym wielorakie możliwości wyboru kierunku kształcenia, jedne z najszerszych w Australii (130 kierunków w 8 dyscyplinach: sztuka, budownictwo i inżynieria środowiska, zarządzanie, edukacja, ochrona zdrowia, informatyka, prawo, nauki ścisłe). QUT jest jednym z największych uniwersytetów Australii. Kształci 30 tys. studentów. Średniej wielkości biblioteka uniwersytecka posiada kolekcję 800 tys. książek, 12 tys. czasopism drukowanych i elektronicznych, praktycznie nieograniczone możliwości dostępu do światowych zasobów informacji.
    Z listy uczestników wynika, że w konferencji wzięło udział 188 osób (plus osoby towarzyszące) z 15 krajów: USA, Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii, Szwecji, Finlandii, Belgii, Holandii, Polski, Słowenii, Grecji, Izraela, Arabii Saudyjskiej, Południowej Afryki, Hong-Kongu i oczywiście z Australii. W trakcie 9 sesji wygłoszono 29 referatów, zaprezentowano 6 referatów- posterów, przeprowadzono 2 półtoragodzinne dyskusje panelowe oraz 1 sesję poświęconą prezentacjom sponsorów.
    Oficjalne otwarcie konferencji obok wystąpień okolicznościowych przyniosło również formalną zmianę na stanowisku prezydenta IATUL: ustępująca z tej funkcji dr Nancy Fjallbrandt z Chalmers University of Technology (Szwecja) oficjalnie przekazała kierowanie organizacją na ręce Michaela Breaksa z Heriot Watt University w Szkocji..
    Konferencja zdominowana była tematyką wirtualizacji szkół wyższych i bibliotek akademickich, rozszerzania usług akademickich o serwisy dostępne w sieci Internet i tym samym poszerzania kręgu odbiorców tych usług. Podejmowano próby odpowiedzi na pytania: jaka będzie struktura organizacyjna nowoczesnego "wirtualnego kampusu", jakie nowe usługi będzie można oferować i jak w takim środowisku zmieniać się będzie rola i charakter biblioteki? Obok tych "wirtualnych" tematów wiele wystąpień poświęcono zagadnieniu kształcenia studentów i pracowników w zakresie korzystania z informacji oraz współpracy w tej i innych dziedzinach pomiędzy bibliotekarzami a pracownikami dydaktycznymi w uczelniach. Warto zaznaczyć, że w wielu przypadkach były to nie tylko rozważania teoretyczne, ale również prezentacja rozwiązań zastosowanych w praktyce. Pełne teksty wszystkich referatów zostaną wydane w formie drukowanej oraz ukażą się na stronie QUT pod adresem: http://wwwlib.qut.edu.au/IATUL/2000/proceedings/.

    Na sesji posterowej zaprezentowano projekty biblioteczne realizowane na różnych kontynentach. Niżej podpisani, na plakacie "Current state analysis as a stage of strategic planning in the Polish libraries" przedstawili fragment prac wykonanych w ramach projektu Tempus JEP 13242 i zrealizowanych w bibliotekach Politechniki Krakowskiej i Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy.
    Tradycją konferencji IATUL jest przeznaczenie jednego dnia na zaznajomienie jej uczestników z innymi bibliotekami oraz z historią i kulturą państwa - gospodarza spotkania. W przypadku Australii - kraju ogromnego, o niezwykłej, egzotycznej przyrodzie, przy tym stosunkowo młodego, gospodarze świadomi ogromnych odległości dzielących ciekawe, warte obejrzenia miejsca, postarali się o przygotowanie swego rodzaju Australii w pigułce.
    Pierwszym zaprezentowanym miejscem był Griffith University, a konkretnie nowoczesny Logan Campus wraz z biblioteką. Uniwersytet powstał w 1972 roku i obecnie liczy 6 kampusów, gdzie pracuje 2500 osób i studiuje 25 tys. studentów. Logan Campus powstał 1998 roku. Na 21 kursach kształci się w nim 1700 studentów w następujących dziedzinach: biznes, zarządzanie, technika, informatyka, edukacja, sztuka, ochrona zdrowia. W nauczaniu szczególny nacisk kładzie się na elastyczność programów i form nauczania. Niezwykle bogate wyposażenie umożliwia studentom korzystanie z Internetu, kursów via Web, wideokonferencji, dostęp do 230 baz danych i 4500 czasopism elektronicznych, 20 tys. książek i 700 tytułów czasopism. Dużą wagę przywiązuje się do komfortu nauczania i studiowania. Stąd niewielkie, kameralne wręcz, doskonale wyposażone sale wykładowe i ćwiczeniowe, 180 stanowisk do pracy indywidualnej i grupowej, wygodne i funkcjonalne pomieszczenia socjalne dla studentów i pracowników, baseny i miejsca rekreacji na rozległych zielonych wzgórzach z wielkim polem golfowym na czele.
    Kolejnym odwiedzonym miejscem był jedyny prywatny uniwersytet w stanie Queensland, otwarty w 1988 roku - Bond University. Jest to niewielki, przepięknie położony wśród piniowych lasów, nad sztucznym jeziorem uniwersytet, kształcący w następujących dziedzinach: biznes, nauki społeczne, prawo, nauki medyczne oraz techniczne. Jego kameralna biblioteka oferuje zbiory zgodne z kierunkiem kształcenia uczelni.
    Następnie, po kilkudziesięciu minutach dotarliśmy do Gold Coast. Jak sama nazwa wskazuje "złote wybrzeże" to przede wszystkim wspaniałe, szerokie plaże na Pacyfikiem, o tej porze roku raczej puste, bowiem, jak twierdzą Australijczycy, zimowa temperatura 20-25^oC nie sprzyja plażowaniu i kąpielom (sic!). Dlatego też zapewne gospodarze zamiast na plażę zawieźli uczestników do Currumbin Wildlife Sanctuary, swoistego ogrodu zoologicznego, gdzie zwierzęta typowe dla Australii można obserwować w warunkach zbliżonych do naturalnych. Widok licznych kangurów, koala, strusi emu, kolorowych papug, ibisów, kazuarów sprawił uczestnikom konferencji wiele radości. Jedynie krokodyle zlekceważyły tak niezwykłych gości i ukryły się w bagniskach, zaś o ich istnieniu informowały jedynie tablice ostrzegawcze. Uzupełnieniem tych wrażeń był pokaz kilku oryginalnych tańców i pieśni w wykonaniu aborygeńskich artystów. Ostatnie punkty dnia to kilkunastominutowa, i niestety po zachodzie słońca, wizyta na plażach Pacyfiku, krótki postój w Kurrawa Surf Life Savig Club położonym na plaży oraz kolacja w stylu kolonialnym w Southport Golf Club.
    Podsumowując nasze wrażenia, można stwierdzić, że XXI konferencja IATUL zarówno pod względem merytorycznym jak i organizacyjnym była przedsięwzięciem w pełni udanym. Gospodarze odnieśli zasłużony sukces. Polska prezentacja miała wielu odbiorców i spotkała się z zainteresowaniem, zaś licznie zadawane pytania sprzyjały wymianie poglądów dotyczących funkcjonowania bibliotek naukowych na świecie.
    Lecąc z powrotem do Europy, mając w perspektywie 30 godzin siedzenia w samolocie, obserwowaliśmy suchy, wręcz pustynny Interior, wspominając nowoczesne australijskie miasta, uniwersytety i biblioteki, niezwykle gościnnych i sympatycznych gospodarzy, ich oryginalna kulturę i przyrodę... może jeszcze tam wrócimy?