STUDENCI PK
Jan Kurek
OBÓZ NAUKOWY SKN BUDOWNICTWA WA PK - BUKOWINA 2000
Tegoroczny letni obóz Studenckiego Koła Naukowego Budownictwa
działającego przy Instytucie Architektury i Planowania Wsi WAPK został zorganizowany na
terenie ukraińskiej Bukowiny. Bazą była, dzięki bezinteresownej pomocy i życzliwości
jej dyrektorki, szkoła średnia w miejscowości Rewakowce - ok. 20 km od Czerniowiec.
Księstwo Bukowińskie jeszcze sto lat temu należało do związku
krajów austriackich i, jak podaje "Przewodnik po Galicyi" dra M. Orłowicza,
zamieszkiwane było przez Rusinów, Rumunów, Żydów, Polaków, Niemców, Węgrów i
Lipowanów. Polacy byli tu ludnością napływową, a początki osadnictwa sięgały
czasów Kazimierza Wielkiego, by w czasach Jagiellonów mieć swoje apogeum - stąd też
ówczesna nazwa Bukowiny - Kresy Jagiellońskie. Obecnie Ukraińska (północna)
część Bukowiny ze stolicą w Czerniowcach sięga rzek Czeremosz i Prut. Część
południowa, z Seretem, Radowcami i Suczawą, znajduje się dziś w granicach Rumunii.
Uczestnicy obozu |
W wyprawie naukowej Koła wzięło udział 10 studentów I i II roku Wydziału Architektury. Dzięki środkom finansowym pozyskanym od rektorów PK, dziekana WA, dyrektora macierzystego Instytutu, a także od pełnomocnika rządu ds. polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą i sponsora - firmy "Silikaty Ludynia", możliwe było pełne zrealizowanie zamierzeń badawczych i dokumentacyjnych. Udostępniony przez PK mikrobus bardzo ułatwiał penetrację terenu w trakcie 2-tygodniowego wyjazdu. Możliwe więc było zbadanie stanu architektury drewnianej - zwłaszcza cerkiewnej - czerniowieckiej obłasti oraz w części Huculszczyzny i Podola, odwiedzenie dawnych polskich miejscowości jak: Kołomyja, Gwoździec, Zaleszczyki, Czortków, Jaremcze oraz fortec w Chocimiu i Kamieńcu Podolskim, a nawet dotarcie do Suczawy na terenie Rumunii. Ponadto kilkakrotnie odwiedzaliśmy Czerniowce posiadające bogatą zabytkową architekturę murowaną oraz ciekawe muzeum na otwartym powietrzu - czyli skansen regionalnej architektury drewnianej.
Kamieniec Podolski | Chocim |
Szczegółowymi badaniami objęto zabytkowe drewniane cerkwie i dzwonnice w ok. 30 miejscowościach, dla których opracowane zostały podstawowe oraz skrócone pomiary inwentaryzacyjne. Bardzo poważną część dokumentacji stanowi ok. 500 fotografii form, konstrukcji i detali architektonicznych badanych obiektów. Ponadto uczestnicy obozu wolny czas poświęcali na bardziej już swobodne prace rysunkowe i malarskie. Dorobek wyjazdu zaprezentowany zostanie na, zaplanowanej na grudzień, wystawie w galerii ukraińskiej Fundacji Świętego Włodzimierza w Krakowie oraz w specjalnym wydawnictwie. Można się także spodziewać, że podobnie jak w latach ubiegłych problematyka cerkiewna przedstawiona zostanie na przyszłorocznej, uczelnianej sesji Studenckich Kół Naukowych.
Rohatyn, cerkiew z 1598 r. | Petraszówka, cerkiew z 1702 r. |
Architektura drewniana nie zawsze ma szansę dłuższego przetrwania. W ostatnich latach drewniane cerkwie są "wypierane" przez budowle murowane - obiekty drewniane, w najlepszym wypadku, są "wzbogacane" o nowe boazerie oraz pokrywane (ściany i dachy) blachą stalową, a nawet aluminiową! Z tego względu podjęte badania mają bardzo dużą wagę i powinny być kontynuowane także w najbliższych latach.