W dniach 6 - 7 maja br. odbyło
się na terenie Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Zgromadzenie Plenarne KRASP.
W posiedzeniu uczestniczyli rektorzy lub upoważnieni prorektorzy, reprezentujący 85
spośród 94 uczelni członkowskich KRASP. Gośćmi posiedzenia byli:
prof. Bronisław Geremek - minister spraw zagranicznych RP, prof. Jerzy Zdrada -
podsekretarz stanu w MEN, dr Jan K. Frąckowiak - podsekretarz stanu w KBN, prof. Bogdan
Fechner - członek Prezydium RG SzW, prof. Józef Szabłowski - przewodniczący
Konferencji Rektorów Uczelni Niepaństwowych, prof. Andrzej Bałanda - przewodniczący
Konferencji Rektorów Uczelni Zawodowych, Piotr Ebbig - przewodniczący Parlamentu
Studentów RP, Maciej Musiał - wojewoda wielkopolski, Kazimierz Kościelny -
wicemarszałek Sejmiku Samorządowego Województwa Wielkopolskiego, Filip Kaczmarek -
wiceprzewodniczący Rady Miasta Poznania.
W trakcie posiedzenia prof. Jerzy Zdrada przedstawił informacje
dotyczące:
- stanu zaawansowania prac zmierzających do utworzenia uniwersytetów w Rzeszowie i
Zielonej Górze,
- raportu NIK na temat funkcjonowania uczelni niepaństwowych,
- stanu prac nad projektem ustawy "Prawo o szkolnictwie wyższym". W najbliższym
czasie projekt trafi pod obrady Komitetu Społeczno-Politycznego oraz Komitetu
Ekonomicznego Rady Ministrów. W okresie koniec maja - początek czerwca przewidywane
jest przyjęcie projektu przez Radę Ministrów i skierowanie go do Parlamentu.
Dr Jan Krzysztof Frąckowiak mówił o:
- nowelizacji ustawy o KBN,
- nowelizacji ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych,
- przebiegu wyborów do KBN,
- udziale polskich naukowców w realizacji V Programu Ramowego.
Minister spraw zagranicznych - prof. Bronisław Geremek w swoim
wystąpieniu na temat zasadniczych kierunków polskiej polityki zagranicznej, ze
szczególnym uwzględnieniem szans i prognoz dotyczących integracji z Unią Europejską,
przedstawił m.in. następujące tezy:
- edukacja i jej finansowanie staje się w wielu krajach problemem coraz bardziej
politycznym,
- priorytetem polskiej polityki zagranicznej jest przystąpienie do Unii Europejskiej,
przy czym zasadnicze znaczenie ma nie tyle formalna data przystąpienia, ale taki sposób
wejścia do struktur UE, który umożliwiłby udział w podejmowaniu decyzji dotyczących
przyszłości Unii,
- należy podjąć działania zmierzające do eliminowania obaw związanych z
przystąpieniem Polski do UE po obu stronach - w Polsce i krajach UE; w tym kontekście
istotne znaczenie ma zarówno deklaracja KRASP dotycząca integracji z Unią Europejską z
listopada 1998 r., jak też proponowana uchwała Zgromadzenia Plenarnego KRASP w sprawie
podejmowania działań promujących ideę integracji europejskiej,
- istotne jest, aby sprawa przystąpienia do UE nie stała się przedmiotem nadużyć w
zbliżających się kampaniach wyborczych,
- istotne jest utrzymywanie dobrych stosunków z sąsiadami ze Wschodu; w przypadku
Rosji wymaga to odrzucenia bagażu historii i ponownego zdefiniowania wzajemnych
interesów.
W wystąpieniu końcowym minister spraw zagranicznych ustosunkował
się do wypowiedzi i pytań rektorów dotyczących m.in.:
- zagrożeń wynikających z niedoboru informatyków w krajach wysoko rozwiniętych,
- konieczności kształcenia studentów, tak aby władali oni biegle co najmniej dwoma
językami obcymi,
- malejącego udziału Polski w światowym bilansie osiągnięć naukowych, spowodowanego
przede wszystkim niedofinansowaniem tego obszaru, a będącego zagrożeniem polskiej
racji stanu,
- funkcjonowania Trójkąta Weimarskiego.
Prof. Bronisław Geremek podkreślił ponadto trafność i znaczenie
przyjętych przez Zgromadzenie Plenarne uchwał. Dla rozwoju systemu edukacji szczególnie
istotna jest uchwała dotycząca Rady Edukacji Narodowej; uchwała w sprawie podejmowania
działań promujących ideę integracji europejskiej stanie się natomiast - zdaniem
ministra - ważnym instrumentem w propagowaniu idei przystąpienia Polski do UE w
okresie poprzedzającym referendum w tej sprawie.
W trakcie obrad Zgromadzenie Plenarne przyjęło następujące
uchwały:
- w sprawie zmian w Regulaminie KRASP,
- w sprawie kierunków działalności KRASP,
- w związku z Jubileuszem 600-lecia odnowienia Akademii Krakowskiej,
- w sprawie potrzeby nadania biegu legislacyjnego projektowi ustawy "Prawo o
szkolnictwie wyższym", w której czytamy: "Zgromadzenie Plenarne Konferencji
Rektorów Akademickich Szkół Polskich wyraża zaniepokojenie przeciągającym się
okresem konsultacji przygotowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i popartego przez
KRASP projektu Prawo o szkolnictwie wyższym. Realizując postulaty
wyrażone w licznych uchwałach konferencji rektorów poszczególnych typów szkół oraz
regionalnych konferencji rektorów, a także przywołując wyniki spotkania rektorów z
Prezesem Rady Ministrów, Zgromadzenie Plenarne KRASP zwraca się do Rządu RP z apelem o
przedłożenie w Parlamencie RP projektu ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym,
opartego na tekście z dnia 18 stycznia 2000 r., tak aby nowa ustawa mogła być uchwalona
w roku 2000.",
- w sprawie finansowania szkolnictwa wyższego i związanych z tym zmian
legislacyjnych: "Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich
w uchwałach rektorów zrzeszonych w konferencjach poszczególnych typów szkół
oraz ogółu rektorów wielokrotnie zwracała uwagę na wyzwania stojące przed
szkolnictwem wyższym u progu XXI wieku i zagrożenia ich realizacji wynikającej z
niedostatecznego poziomu finansowania.
W krajach o wysokim stopniu rozwoju gospodarczego rządy i parlamenty
zgodnie i solidarnie podkreślają znaczenie edukacji i nauki jako warunku rozwoju
społeczeństwa. Deklaracje te znajdują odzwierciedlenie w konkretnych decyzjach
dotyczących nakładów na rozwój szkolnictwa wyższego.
W Polsce w programach wszystkich znaczących ugrupowań politycznych
dostrzec można tylko deklaratywne sformułowania wyrażające poparcie dla rozwoju
edukacji, a w szczególności - dla stwarzania młodzieży szansy studiowania na
poziomie wyższym. Po 10 latach trudnych doświadczeń szkolnictwa wyższego, po okresie
kilku lat znaczącego rozwoju gospodarczego, mamy zatem prawo oczekiwać, że w ślad za
tymi deklaracjami podjęte zostaną - tak jak to się stało w systemie szkolnictwa
podstawowego i średniego - konkretne decyzje i działania. Oczekujemy takich decyzji
już w odniesieniu do roku budżetowego 2001.
Kwestia wynagrodzeń nauczycieli akademickich stała się szczególnie
krytyczna w związku z wysokością regulacji płacowych w szkolnictwie wyższym w
ostatnich latach. KRASP domaga się wprowadzenia rozwiązań analogicznych do tych, które
przyjęto ostatnio w systemie oświaty. Propozycja odpowiednich uregulowań zawarta
została w projekcie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 18
stycznia 2000 r.
Zwracamy się zatem do Rządu RP oraz Parlamentu RP o podjęcie w
trybie pilnym konkretnych decyzji, a w szczególności odpowiednich działań
legislacyjnych, zgodnych z deklarowaną werbalnie wolą podnoszenia poziomu wykształcenia
polskiej młodzieży i rozwoju nauki.",
- w sprawie podejmowania działań promujących ideę integracji europejskiej,
- w sprawie potrzeby powołania Rady Edukacji Narodowej.
Z innych ustaleń Zgromadzenia Plenarnego należy wymienić:
- Po dyskusji na temat statusu KRASP Zgromadzenie postanowiło zwrócić się do ministra
edukacji narodowej o wprowadzenie zmiany zapisu art. 36 ust. 1 w projekcie ustawy Prawo o
szkolnictwie wyższym z kwietnia 2000 r., dotyczącego konferencji rektorów szkół
wyższych. Zapis proponowany przez KRASP ma następujące brzmienie: "Rektorzy
uczelni akademickich i uniwersyteckich mogą tworzyć Konferencję Rektorów Akademickich
Szkół Polskich, zwaną dalej "Konferencją Rektorów"" . Zasadniczym powodem
tego wniosku jest zapewnienie zgodności tekstu ustawy i Regulaminu KRASP w kwestii
dobrowolności członkostwa w KRASP.
- W związku z przyjęciem uchwały dotyczącej Jubileuszu 600-lecia Odnowienia Akademii
Krakowskiej Zgromadzenie postanowiło, aby tekst tej uchwały przekazany władzom
Uniwersytetu Jagiellońskiego podczas uroczystości jubileuszowych był podpisany przez
wszystkich rektorów członków KRASP.
- Zgromadzenie złożyło na ręce wiceministra Jerzego Zdrady adresowaną do ministra
edukacji narodowej listę spraw niepokojących środowisko akademickie, które wymagają
wyjaśnienia lub podjęcia działań. Lista ta obejmuje:
- sprawę konsekwencji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa,
- sprawę zatrudniania profesorów emerytowanych,
- sprawę Pracowniczych Programów Emerytalnych,
- sprawę regulacji ustawowych dotyczących naliczania obciążeń na PFRON,
- sprawę wysokości stypendiów w programie SOCRATES.
Rektorzy oczekiwaliby na informacje i komentarz w tych sprawach
podczas planowanego spotkania z ministrem.
Posiedzenie było bardzo dobrze zorganizowane, przy aktywnym udziale i
wsparciu JM Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Pana Profesora Stefana
Jurgi, któremu należą się słowa wielkiego uznania i najszczerszych podziękowań.
W godzinach wieczornych uczestnicy posiedzenia mogli uczestniczyć we wspaniałym
Koncercie Finałowym III Międzynarodowego Festiwalu Chórów Uniwersyteckich
"Universitas Cantat 2000", któremu patronuje od 3 lat JM Rektor Uniwersytetu im.
Adama Mickiewicza w Poznaniu.