WAŻNE WYDARZENIA W PK


   8 kwietnia - 2 czerwca 2000

 

8.04. - spotkanie z władzami Pszczyny oraz Czechowic-Dziedzic w celu omówienia możliwości poszerzenia oferty dydaktycznej PK w rejonie Pszczyna - Czechowice-Dziedzice o wydziały: Mechaniczny, Inżynierii i Technologii Chemicznej, Architektury oraz Fizyki Technicznej i Modelowania Komputerowego.
08.04. - otwarcie Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego Wydziału Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej w Żywcu.
10.04. - rektor PK odebrał z rąk Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
11-12.04. - uczestnictwo Biura Karier PK w II Inżynierskich Targach Pracy w Krakowie, zorganizowanych pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej
(więcej).
12.04. - wizyta delegacji z Uniwersytetu Blaise Pascal w Clermont-Ferrand we Francji. W trakcie spotkania podpisano umowę o przedłużeniu współpracy pomiędzy Uniwersytetem w Clermont-Ferrand a Politechniką Krakowską.
12.04. - Jubileusz 70-lecia urodzin i 48-lecia pracy naukowej prof. Michała Życzkowskiego z Wydziału Mechanicznego PK (więcej).
13.04. - uroczyste posiedzenie Senatu Akademickiego PK poświęcone nadaniu prof. H. Mangowi z TU Wiedeń tytułu doktora honoris causa Politechniki Krakowskiej (wiecej).
13.04. - otwarcie wernisażu wystawy fotografii "Chile - krajobrazy i ludzie", których autorami byli prof. K. Flaga i prof. Z. Ryn.
13.04. - promocja książki prof. M. B. Pawlickiego "Kamienice mieszczańskie Zamościa".
13.04. - otwarcie XV Krakowskich Targów Budownictwa "Wiosna'2000", nad którymi patronat honorowy objął rektor PK.
17.04. - otwarcie Laboratorium Katedry Aparatury Przemysłowej w Instytucie Aparatury Przemysłowej i Energetyki WM w Czyżynach.
18.04. - spotkanie z prezesem "Miastoprojektu" Sp. z o.o. oraz przedstawicielami firm: "Max Bögl" i "Prodresden" w celu omówienia inwestycji ww. firm na terenach SSE-CZT w Czyżynach.
19.04- 3.05. - rektor PK gościł w University of Natal oraz w University of Durban - Westvill (Republika Południowej Afryki). Celem wyjazdu było nawiązanie współpracy w zakresie dydaktyki oraz studiów doktoranckich w dziedzinie nauk technicznych dla kandydatów z Afryki Południowej.
4.05. - otwarcie wystawy prac studentów WA "Kraków-Florencja, wspólne dziedzictwo architektoniczne", zorganizowanej przez Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, dzięki współpracy z Fondacione Romualdo del Bianco z Florencji.
6-7.05. - Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich w Poznaniu. Omawiano następujące sprawy: 1) zmiany w regulaminie KRASP; 2) kierunki działalności KRASP; 3) finansowanie szkolnictwa wyższego; 4) rola wyższych uczelni w procesie integracji Polski z unią Europejską (więcej).
8.05. - w Żywcu podpisane zostało porozumienie o współpracy Powiatu Żywieckiego i Gminy Żywiec z  Politechniką Krakowską oraz umowa o utworzeniu Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego WIEiK PK w Żywcu (więcej).
8.05. - w Politechnice Krakowskiej odbyło się pierwsze informacyjne spotkanie prorektorów wyższych uczelni Krakowa z kierownikiem Sekcji ds. Transferu Innowacji w PK, na temat przygotowywania wniosków i aplikacji do programów Unii Europejskiej.
9.05. - uroczystość wpisania Zespołu Kulturowo-Krajobrazowego Klasztoru i Parku Pielgrzymkowego OO.Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Autorką dokumentacji, na podstawie której dokonano ww. wpisu jest prof. A. Mitkowska z WA PK. W trakcie uroczystości rektor PK i prof. A. Mitkowska wręczyli JE Ks. Kardynałowi F. Macharskiemu okazjonalny egzemplarz tej dokumentacji.
9.05. - seminarium nt. "Metodyka określania rodzajów i wyznaczania stref zagrożeń powodziowych" zorganizowane przez PK we współpracy z Biurem Koordynacji Projektu Banku Światowego.
11.05. - otwarcie Międzynarodowej Konferencji "Obróbka materiałów - stan obecny i kierunki rozwoju OM 2000", zorganizowanej przez Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji WM dla uczczenia 80. rocznicy urodzin prof. J. Kaczmarka (więcej).
12.05. - w Akademii Pedagogicznej w Krakowie promocja książki "Kamieniec Podolski. Studia z dziejów miasta i regionu". Książka jest wynikiem prac studialnych prowadzonych w Kamieńcu Podolskim przez WA PK i AP; wstęp do książki napisał rektor PK prof. K. Flaga.
15.05. - wizyta rektora Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Inżynierii Środowiska (Ekologii), w trakcie której podpisano umowę o współpracy pomiędzy ww. Uniwersytetem a PK.
16.05. - wizyta władz PK w Czechowicach-Dziedzicach. Celem wizyty było podpisanie porozumienia w sprawie współpracy Powiatu Bielskiego i Gminy Czechowice-Dziedzice z Politechniką Krakowską oraz utworzenie w Czechowicach-Dziedzicach Zamiejscowych Ośrodków Dydaktycznych WM, WIiTCh i WFTiMK PK.
18.05. - otwarcie I Krakowskich Warsztatów Inżynierii Medycznej, zorganizowanych przez Katedrę Mechaniki Doświadczalnej Instytutu Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn WM PK, przy współudziale Sekcji Biomechaniki PAN i Komisji Inżynierii Rehabilitacyjnej Komitetu Rehabilitacji i Adaptacji Społecznej PAN.
18.05. - rozdanie dyplomów absolwentom studium podyplomowego "Inżynieria Chemiczna i Procesowa". Studium zostało zorganizowane przez WIiTCh w Rafinerii Nafty "Jedlicze".
24.05. - spotkanie z komisją akredytacyjną Royal Institute of British Architects (RIBA), która wizytowała WA PK w celu określenia możliwości przyznania akredytacji wydziału w krajach UE oraz krajach Commonwealth'u (wiecej).
29-30.05. - II Międzynarodowa Konferencja Studentów nt. "Środowisko, Rozwój, Inżynieria". Konferencja ma na celu stworzenie forum prezentacji i wymiany poglądów studentów różnych regionów Europy (szerzej w następnym numerze).
31.05. - Uczelniana Sesja Kół Naukowych KRAKÓW 2000.

 


Ponadto:

_______________ Opracowała Teresa Marszalik

 


KONFERENCJE, SEMINARIA ......

Fundacja Romualdo del Bianco

    Fundacja Romualdo del Bianco jest coraz bardziej znana w świecie. Według ostatnich raportów w działalność na rzecz MIĘDZYNARODOWEJ INTEGRACJI zaangażowanych jest ponad 1000 profesorów i studentów z 22 miast w 19 krajach. Obejmują one programowo wschodnią część Europy, ponadto Japonię i Kazachstan. W Polsce regularną współpracę z Florencją podjął w pierwszej kolejności Kraków (Wydział Architektury PK, Akademia Sztuk Pięknych, historia sztuki UJ), następnie Warszawa (Wydział Architektury PW), Toruń (historia sztuki - UMK) i Bydgoszcz (Akademia Muzyczna).
    O inicjatywie, która narodziła się we Florencji przed niespełna czterema laty można było przeczytać na tych łamach kilkakrotnie. Paolo del Bianco, prezydent Fundacji - osobowość iście renesansowa - dysponując kilkoma hotelami w pięknych miejscach Florencji oraz domem - letnią siedzibą Fundacji w Forte dei Marmi postanowił zapraszać uczonych i artystów, tych znanych i tych dopiero kształcących się, aby wspólnie pracując, tworząc, dyskutując i zwiedzając realizowali ideę zawartą w haśle - jakże banalnie brzmiącym, a jak trudnym do urzeczywistnienia - "Dla pokoju w świecie".
    Studenci krakowskiego Wydziału Architektury już kilkakrotnie brali udział w międzynarodowych warsztatach studialno-projektowych we Florencji, wysoko oceniając poznawcze i dydaktyczne rezultaty tak pomyślanej współpracy. Wyniki swoich rozważań, m.in. o wpływie renesansu florenckiego na naszą architekturę, prezentowali na spotkaniach w Budapeszcie i Pradze w 1999 r. Problem ten był tematem wystawy zorganizowanej we Florencji w galerii Il Punto w lutym br. (omawianej w poprzednim numerze "Naszej Politechniki") eksponowanej następnie w maju br. przy ul. Kanoniczej 1. Pokazano na niej piękne rysunki i inwentaryzacje wykonane przez studentów Wydziału Architektury na przestrzeni 50 lat; pierwsze nosiły datę 1947, ostatnie 1999.

Paolo del Bianco wznosi toast

Fot. W. Kosiński

Paolo del Bianco wznosi toast za pomyślną realizację polsko-włoskich planów w najbliższych miesiącach

    W dniach 4-6 kwietnia br. Paolo del Bianco wraz z małżonką odwiedził Kraków, aby skonsultować harmonogram prac na lata 2000-2001. Obejmuje on 56 pozycji zgłoszonych przez różne kraje i uczelnie oraz zaproponowanych przez Fundację. W sześciu blokach problemowych mieszczą się szeroko pojęte zagadnienia kultury, sztuki i architektury, poszukiwań naukowych, nowych technologii, tradycji i awangardy.
    W dziale Art Expressivity znalazła się propozycja pana Bianco organizowania dorocznego międzynarodowego konkursu fotograficznego zatytułowanego "Look at Peace", poświęconego pamięci Kajtka Latały. Tragicznie zmarły wybitny student V roku Wydziału Architektury brał udział w warsztatach we Florencji w 1998 roku, podczas których zaprojektował interesujący most-hotel nad Arno.
    Paolo del Bianco stale podkreśla swoją szczególną sympatię do Krakowa, czego dowodem może być wyrażona ostatnio chęć utworzenia w najbliższej przyszłości agendy Fundacji w naszym mieście.

_______________ Krystyna Styrna-Bartkowicz

 


NOWA SIEDZIBA
SŁUŻB KONSERWATORSKICH

    Są budowle, których zabytkowa szata zewnętrzna nie ujawnia na pierwszy rzut oka swej historii i skomplikowanych przekształceń. Do takich właśnie należy tzw. Podchorążówka, czyli dawny Królewski Pałac w Łobzowie. Trochę ponura, potężna i pozostająca wciąż jeszcze w nie najlepszym stanie struktura ukryta w starodrzewiu i nieco odsunięta od głównego traktu, kryje w sobie jednak wiele wciąż nie wyjaśnionych tajemnic.
    Wiadomo, że około 1357 roku król Kazimierz Wielki wzniósł tu obronne fortalicjum, które później, po renesansowej przebudowie dokonanej przez Santi Gucciego, przekształcono w reprezentacyjną letnią rezydencję pałacową.
    Po upadku Rzeczypospolitej obiekt popadł w ruinę i dopiero w połowie XIX wieku został znacznie powiększony dla celów Instytutu Kadetów armii austriackiej, przybierając istniejącą do dziś formę.
   "Takie będą Rzeczypospolite jakie ich młodzieży chowanie". Ta myśl wyrażona przez Wielkiego Kanclerza Jana Zamoyskiego - polityka, patriotę i mecenasa artystów wydaje się być właściwym uzasadnieniem decyzji podjętej przez władze Politechniki Krakowskiej ulokowaniu tu Wydziału Architektury. Czy można wyobrazić sobie lepsze miejsce dla nauczania i studiowania sztuki architektonicznej w miejscu wielu artystycznych wydarzeń w przeszłości.
    Ale był jeszcze jeden bardziej prozaiczny argument. Czy może być lepszy gospodarz gwarantujący właściwe poprowadzenie remontu konserwatorskiego i przyszłe użytkowanie jak Wydział Architektury?

Uroczyste przekazanie i poświęcenie pomieszczeń odbyło się 7 kwietnia br.

Fot. J. Zych

Uroczyste przekazanie i poświęcenie pomieszczeń odbyło się 7 kwietnia br.

    Konsekwencja realizacji tego pomysłu w tak typowym dla środowiska krakowskiego "romantycznym" stylu nie byłaby możliwa bez aktywnego udziału i wsparcia tej pięknej idei przez wielkich "romantyków", do których zaliczyć należy prof.
Tadeusza Chrzanowskiego - przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa wraz z zespołem współpracowników, rektorów PK, byłego i obecnego, prof. prof. Józefa Nizioła i Kazimierza Flagę, zawsze przychylnego spojrzenia kierownictwa MEN i MKiDN wraz z generalnym konserwatorem Aleksandrem Brodą i wojewódzkim konserwatorem zabytków arch. Andrzejem Gaczołem, którego czasowy pobyt w odrestaurowanej części budynku jest najlepszą promocją całego przedsięwzięcia.
    (PK na trzy lata wydzierżawiła Wojewódzkiemu Oddziałowi Służby Konserwatorskiej w Krakowie część parteru. Opłata za wydzierżawione pomieszczenia przeznaczona zostanie na remont Podchorążówki)

_______________ Andrzej Kadłuczka

 


NARZĘDZIA FINANSOWE I PRAWNE
W TRANSFERZE TECHNOLOGII

 

    W Centrum Kongresowym Akademii Rolniczej w Krakowie odbyła się 10 kwietnia br. konferencja pt. "Narzędzia finansowe i prawne w transferze technologii", zorganizowana pod patronatem marszałka województwa małopolskiego przez: Program Fabrykat 2000, Program Czysty Biznes Fundacji Partnerstwo dla Środowiska oraz Zakład Fundacji Partnerstwo dla Środowiska - Centrum Doradztwa i Transferu Technologii Ochrony Środowiska.
    Celem konferencji było przedstawienie sieci transferu technologii w Małopolsce, możliwości i sposobów finansowania rozwoju technologicznego przedsiębiorstw, a także wpływu zastosowania nowych technologii i rozwiązań technicznych na gospodarkę regionu i tworzenie nowych miejsc pracy.
    Sesję otworzył marszałek województwa małopolskiego Marek Nawara, witając uczestników konferencji, wśród których byli - poza organizatorami - przedstawiciele instytucji, ośrodków naukowych i przedsiębiorstw, zajmujących się na co dzień problemem transferu technologii, m.in. Ośrodka Przekazu Informacji FEMIRC przy Politechnice Krakowskiej, Instytutu Obróbki Skrawaniem, Agencji Rozwoju Regionalnego oraz Georgia Technical University i Lappeenranta University of Technology.
    Konferencja pozwoliła na zapoznanie się z transferem technologii nie tylko w Polsce, ale - dzięki udziałowi wykładowców z zagranicy - pokazała również, jak radzą sobie z tym problemem inne kraje, jakie stosują rozwiązania i jakie odnoszą korzyści.

_______________ Elżbieta Niechciał

 


INŻYNIERSKIE TARGI PRACY
ITP 2000

    Zachęceni sukcesem ubiegłorocznych Inżynierskich Targów Pracy, Biuro Karier Politechniki Krakowskiej, Stowarzyszenie Studentów WAWEL "B.E.S.T" oraz Centrum Karier Akademii Górniczo-Hutniczej, podjęło się realizacji tego przedsięwzięcia po raz kolejny. Rangę imprezy podkreśla fakt, że w tym roku honorowy patronat nad targami objął minister edukacji narodowej prof. dr hab. Mirosław Handke.
    Impreza, w której wzięło udział blisko 30 wystawców, odbyła się w dniach 11 -12 kwietnia br. w hali sportowej T.S. Wisła i towarzyszyły jej m.in. prezentacje firm biorących udział w targach. Na ITP pojawiły się przede wszystkim firmy informatyczne, konsultingowe i telekomunikacyjne, a uczestnictwo w targach umożliwiło pozyskanie najlepszych absolwentów krakowskich uczelni, w których kształci się ponad 20 tysięcy studentów różnych specjalności.

ITP 2000

    ITP 2000 to największe wydarzenie prezentujące młodą kadrę inżynierską i jest odpowiedzią na wymagania współczesnego rynku pracy. Świadczy o tym zarówno liczba osób odwiedzających targi - ponad 6000 studentów - jak i potwierdzenie przez 18 pracodawców wzięcia udziału w targach w przyszłym roku. Jak wynika z przeprowadzonej ankiety, stoiska firm, które cieszyły się największym zainteresowaniem, odwiedziło ponad 1000 osób. Druga połowa pracodawców określiła liczbę odwiedzających ich stoiska w granicach 500 osób. Wystawcy przedstawiali konkretne oferty pracy: stałej, czasowej, jak również możliwości odbycia stażu lub praktyki. Uczestnictwo w targach umożliwiło bezpośredni kontakt między pracodawcami i potencjalnymi pracownikami oraz sprecyzowanie wymagań i oczekiwań obu stron. Podczas trwania dwudniowych targów uczestnicy oraz zwiedzający otrzymali biuletyn targowy, który zawiera spis wystawców wraz z informacjami dotyczącymi profilu działalności firm, ich planami rekrutacyjnymi, a także praktyczne wskazówki pracowników Biura Karier PK, przeznaczone dla studentów i absolwentów poszukujących pracy.
    A zatem wiosenne Inżynierskie Targi Pracy były niepowtarzalną okazją dla pracodawców, którzy poszukują absolwentów krakowskich uczelni, a z drugiej strony były szansą dla absolwentów na znalezienie ciekawej i satysfakcjonującej pracy.
    Tak więc każdy, kto chciałby poznać bliżej polskie i międzynarodowe firmy oraz zapoznać się z ich aktualnymi planami rekrutacyjnymi, powinien odwiedzać targi pracy, które organizowane są m.in. przez Biura Karier w wielu ośrodkach akademickich w kraju.
    Hasło tegorocznych targów "To się opłaca - stawką jest praca" doskonale oddało cel organizowania tego rodzaju przedsięwzięć.

_______________ Agnieszka Meres

 


OTWARCIE LABORATORIUM
KATEDRY APARATURY PRZEMYSŁOWEJ

    17 kwietnia odbyło się otwarcie laboratorium Katedry Aparatury Przemysłowej Instytutu Aparatury Przemysłowej i Energetyki.

Otwarcie Laboratorium

    Uroczystego otwarcia laboratorium dokonali rektor PK prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Flaga, dziekan Wydziału Mechanicznego dr hab. inż. Stanisław Michałowski, prof.PK oraz kierownik Katedry Aparatury Przemysłowej prof. zw. dr hab. inż. Michał Dyląg. Wśród zaproszonych gości znaleźli się również prorektor ds. dydaktyki prof. dr hab. inż. Ryszard Kozłowski, członkowie poszerzonego kolegium dziekańskiego Wydziału Mechanicznego, dyrektor administracyjny PK Zbigniew Skawicki, zastępca dyrektora administracyjnego PK ds. inwestycyjnych Barbara Chmielarz, przedstawiciele Instytutu Inżynierii Chemicznej i Chemii Fizycznej, a także reprezentanci firm współpracujących z Katedrą - dyrektor CeBeA mgr inż. Janusz Kobosko oraz dyrektor EMPAK, mgr inż. Marek Gut.
    Otwarcie tego laboratorium stanowiło symboliczne zamknięcie przeprowadzki Instytutu Aparatury Przemysłowej i Energetyki z budynku przy ulicy Warszawskiej do pomieszczeń Wydziału Mechanicznego w Czyżynach.
    Rektor prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Flaga podkreślił, że decyzja o przeprowadzce była decyzją trudną, podyktowaną koniecznością udostępnienia nowych powierzchni innym wydziałom uczelni. Wbrew wcześniejszym obawom udało się w stosunkowo krótkim czasie urządzić nowe miejsca pracy, przenieść laboratoria dydaktyczne i badawcze. Zostały one w dużym stopniu unowocześnione oraz częściowo rozbudowane.
    Wymagało to stosunkowo znacznych nakładów finansowych oraz dużego zaangażowania pracowników Instytutu, którzy nie tylko brali czynny udział w przeprowadzce, ale równocześnie projektowali i budowali nowe stanowiska.
    Laboratorium Katedry Aparatury Przemysłowej składa się z trzech części.
    Część I obecnie obejmuje 6 stanowisk z zakresu zagadnień odpylania, odemglania oraz desorpcji tlenu z wody. W tej części zainstalowano nowoczesną wytwornicę pary o wydajności 100 kg pary na godzinę. II część laboratorium przeznaczona jest do badania pracy i hydrauliki aparatów kolumnowych oraz procesów filtracji. Część III to laboratorium mieszania, w którym umieszczono szereg stanowisk do badania procesu mieszania w układach ciecz-ciało stałe, ciecz-ciecz, ciecz-gaz, ciecz-ciało stałe-gaz. Dzięki zainstalowanemu w laboratorium anemometru laserowemu możliwa jest identyfikacja procesu mieszania trójfazowego oraz precyzyjne pomiary pól prędkości.

LABORATORIUM KATEDRY APARATURY PRZEMYSŁOWEJ LABORATORIUM KATEDRY APARATURY PRZEMYSŁOWEJ

    Przewiduje się dalszą rozbudowę laboratorium ze środków przyznanych na realizację grantów. Działania te należy uznać za ciągłe; pozwoli to na utrzymanie wysokich standardów realizowanych badań oraz zajęć prowadzonych ze studentami.

_______________ Janusz Krawczyk, Wiesław Szatko


O CZYM MÓWIĄ RZEKI GÓRNEJ WISŁY
W 2000 ROKU

    Ten intrygujący tytuł nosi cykl seminariów, obejmujący siedem spotkań, które odbywać się będą raz w miesiącu, zorganizowany przez Radę Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej naszej uczelni.
    Z zaproszenia na seminarium: "Wszyscy dobrze wiemy, że dorzecze górnej Wisły to obszar niezwykle ciekawy i zróżnicowany pod względem geograficzno - przyrodniczym, gospodarczym a także kulturowym. Przy planowaniu rozwoju tego regionu, zamieszkałego przez 7,5 mln ludzi, należy odpowiedzieć na pytania: jaka jest hierarchia ważności problemów i jak je należy rozwiązywać, by spełnić oczekiwania społeczne i uszanować przyrodę.
    Niezwykłej wagi nabierają te pytania w odniesieniu do zagadnień inżynierii wodnej, zwłaszcza w obszarze o tak rozwiniętej sieci rzecznej i bogatych zasobach wodnych. Poznanie problemów z tego zakresu oraz poszukiwanie i wdrażanie poprawnych rozwiązań wymaga interdyscyplinarnej współpracy, opartej na aktualnym stanie wiedzy i przyjętych standardach. Mamy nadzieję, że przyczyni się do niej (nasze) seminarium(...). Autorzy referatów, poruszających zagadnienia inżynierii wodnej widziane z różnych pozycji, poproszeni zostali o nie unikanie trudnych pytań. Rok 2000 skłania do nich. Wierzymy, że konstruktywna dyskusja zbliży nas do poprawnych rozwiązań. (...)"

   Zgodnie z przedstawioną powyżej ideą seminarium, organizatorzy zaprosili do wygłoszenia referatów osoby będące autorytetami w poszczególnych dziedzinach związanych z tematyką cyklu, badaczy teoretyków, inżynierów praktyków: projektantów i administratorów rzek, a także przedstawiciela władz regionu. Patronat nad całością cyklu objęli dyrektor Departamentu Badań Komitetu Badań Naukowych dr inż. Barbara Bolkowska oraz rektor naszej uczelni prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Flaga.
    W spotkaniu inaugurującym cykl, które odbyło się 9. maja br., udział wzięli:

Od lewej: dyr. B. Bolkowska, prorektor prof. M. Chrzanowski,
prof. E. Nachlik, mgr inż. T. Łagosz, prof. J. Szczęsny

    Spotkanie otworzył i gości przywitał dyrektor Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej PK, prof. J. Szczęsny. W imieniu gospodarza Politechniki głos zabrał prorektor, prof. M. Chrzanowski, który podkreślił, iż problematyka tego cyklu seminariów budzi żywe zainteresowanie, a nawet emocje nie tylko wśród specjalistów, ale również w szerokich kręgach społecznych z tej oczywistej przyczyny, że nasze życie i jego jakość zależą od wody. Na wagę spotkań o wyraźnie interdyscyplinarnym charakterze oraz nadzieje wiązane z efektami cyklu wskazała dyrektor dr B. Bolkowska. Następnie prowadzenie merytorycznej części spotkania objął przewodniczący Rady IIiGW, mgr inż. T. Łagosz (Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie), który przedstawił na wstępie krótką informację o historii, celach i składzie Rady Instytutu IiGW (zainteresowanych odsyłam do działu: "Ważne wydarzenia. Konferencje, seminaria" w numerze 6(18)/99"Naszej Politechniki").

Prof. L. Starkel podczas wykładu

Prof. L. Starkel podczas wykładu

   Jako pierwszy wykład nt. "Historia dolin rzek w dorzeczu górnej Wisły i transformacja systemu rzecznego przez człowieka" wygłosił prof. L. Starkel z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Przedstawił on proces kształtowania się całej doliny Wisły ze szczególnym uwzględnieniem doliny Wisły górnej w czasie historycznym, aż po współczesność. Bogato ilustrowany wykład uzmysłowił słuchaczom przyczyny obecnego stanu doliny Wisły, a także potrzebę znajomości geologii czwartorzędu przy planowaniu wszelkich działań inżynierskich w jej obrębie. Prawdopodobnie dla wielu zaskakujące i mogące wpłynąć na zmianę poglądów, było stwierdzenia profesora, wypowiedziane i uargumentowane z punktu widzenia czasu historycznego, iż stan obecny doliny Wisły łącznie z tymi fragmentami, które zwykli jesteśmy uważać za naturalne, jest efektem działalności człowieka. I tak lasy łęgowe, traktowane przez nas jako pozostałości naturalnego, nieskażonego przez człowieka krajobrazu rzecznego, mają w gruncie rzeczy także pochodzenie antropogeniczne. Odkryte przez geologów dęby pokryte madami świadczą, iż pierwotnie to one rosły w dolinie. Dopiero ich wycięcie zainicjowało proces, który doprowadził do powstania lasów łęgowych. Podobnie, zdaniem profesora, aktualny stan doliny Wisły środkowej, który to obszar określany jest mianem ostatniego w Europie fragmentu naturalnej doliny rzecznej i wokół którego toczą się zawzięte dyskusje dotyczące metod utrzymania, ewentualnego zagospodarowania itp. jest w rzeczywistości efektem procesów zainicjowanych i zdeterminowanych przez działalność człowieka (np. regulacja Wisły górnej przeprowadzona przez Austriaków).
    Drugi referat, zatytułowany "Ochrona przyrody w dorzeczu górnej Wisły w świetle wymagań Unii Europejskiej" wygłosił prof. Z. Witkowski z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Przedstawił on stan aktualny i zamierzenia w dziedzinie ochrony przyrody dorzecza górnej Wisły na tle dokumentów i przepisów Unii Europejskiej. Warto zdawać sobie przy tym sprawę z dwóch faktów: po pierwsze, iż Karpaty są jednym z 247 obszarów uznanych za kluczowe dla zachowania bioróżnorodności na ziemi i po drugie, iż równocześnie region górnej Wisły jest największym skupiskiem aglomeracji miejsko-przemysłowych w środkowej Europie. O ile stwierdzenie drugie nie wymagało komentarza, o tyle uzasadnienie pierwszego stanowiło znaczną część wystąpienia profesora. Myślę, iż wielu słuchaczy nie zdawało sobie sprawy z faktu, iż w dorzeczu górnej Wisły, np. w Tatrach i Pieninach, występują endemity, czyli niezwykle cenne gatunki żyjące tylko tu i nigdzie indziej, z których niektóre (np. traszkę czy orzechówkę) znamy z własnych obserwacji. Niezwykle cenne wydaje się mocno zaakcentowane przez prelegenta stanowisko Unii, w którym zaspokojenie potrzeb człowieka i zagwarantowanie odpowiedniej jakości jego życia stawia się za cel. Jego realizacja jest możliwa tylko pod warunkiem zachowania bioróżnorodności na Ziemi. Zatem ochrona przyrody nie jest celem samym w sobie, a przeciwnie - jest działaniem o fundamentalnym znaczeniu z punktu widzenia dobra człowieka.
    W dyskusji poruszono na początku zagadnienia ogólne, takie jak globalne zmiany klimatyczne (prof. prof. Witkowski, Starkel) konieczność traktowania deficytów wody jako problemu przede wszystkim jakości, której zły stan jest bezsprzecznie efektem antropogenicznym (prof. Szczęsny). Zwrócono także uwagę na potrzebę bardzo szerokiego analizowania planowanych przedsięwzięć z dziedziny ochrony środowiska, gdyż niekiedy towarzyszyć im mogą również niekorzystne konsekwencje. Przykładem jest likwidacja zakładów Solvay, której nieprzewidzianym skutkiem ubocznym jest niebezpieczna zmiana stosunków wód gruntowych (doc. Fiszer).
    Zasadniczą część dyskusji zdominowały jednak zagadnienia związane z zapobieganiem skutkom powodzi. Dotknięto problemu roli lasów i zmian agrotechnicznych (prof. Starkel). Sformułowano pogląd, iż ideę ochrony przed powodzią obszaru cennego można zdefiniować następująco: opóźnić dopływ i ułatwić odpływ (prof. Szczęsny). Głosy dotyczące wpływu zabudowy dolin i obszarów przybrzeżnych rzek zarówno budownictwem kubaturowym, jak i infrastrukturą komunikacyjną oraz wątpliwości co do celowości stosowania wałów powodziowych w niektórych sytuacjach (prof. Witkowski) podsumowała prof. Nachlik wskazując, iż kluczem do racjonalnego rozwiązania tego typu problemów jest ocena poziomu zagrożenia oraz jego skutków.

Dorzecze górnej Wisły z siecią głównych rzek

Dorzecze górnej Wisły z siecią głównych rzek (źródło: opracowanie własne)

    Dopiero taka analiza daje podstawę do podejmowania decyzji w zakresie planowania przestrzennego, a także pozwala np. rozstrzygnąć dylemat czy opłaca się wały modernizować, czy wobec kosztów takiej inwestycji w porównaniu z wartością terenów chronionych jest ona nieuzasadniona. Podkreśliła ona, iż wspomniane analizy i decyzje są trudne. W Polsce rozpoczyna się dopiero tego typu działania, ale już można podać pozytywne przykłady. Dwa problemy poruszył prof. Böhm. Wskazał on na godną propagowania zasadę rekompensowania rzece efektów działań związanych z konieczną ochroną przeciwpowodziową, zwłaszcza miast. Zasadę tę można sformułować krótko: oddać rzece gdzie indziej to, co zabrano jej w obszarze chronionego miasta. Oczywiście zagadnieniem wcale niełatwym jest znalezienie takiego obszaru rekompensaty. Prof. Böhm zwrócił też uwagę na problem mentalny, który musi być brany pod uwagę przy rozpatrywaniu zmian zagospodarowania terenów przybrzeżnych i planowaniu np. przenoszenia ludności tam mieszkającej na teren niezagrożony. Otóż nawet ludzie, którzy bezpośrednio zostali dotknięci powodzią, niechętnie zmieniają miejsce zamieszkania i nie są skłonni do podjęcia takiej decyzji z własnej woli.
    Jako ostatni głos zabrał prowadzący dyskusję, mgr inż. T. Łagosz, który zapowiedział, iż podsumowanie zostanie dokonane na zakończenie całego cyklu seminariów. Wskazał też, iż głosy, które padły na sali, potwierdzają zasadę, że na problemy związane z wodą patrzymy poprzez zjawiska ekstremalne. Jest tak teraz, kiedy to sprawy powodzi zajmują nas ze względu na to, że mamy żywo w pamięci jej skutki. Było tak też przed laty, kiedy problemem była susza.
   Szczegółowe informacje oraz program seminariów uzyskać można w sekretariacie Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechniki Krakowskiej, ul. Warszawska 24, tel. 633 10 83,

e-mail: iigw@lajkonik.wis.pk.edu.pl

_______________ Zofia Gręplowska
Fot. J. Zych

 


Pielgrzymka Politechniki Krakowskiej do Lichenia

    W dniach 10 - 12 maja br. odbyła się (z inicjatywy Rady Uczelnianej Związku Nauczycielstwa Polskiego) pielgrzymka pracowników i emerytów PK do Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Licheniu.
    Propozycja organizacji pielgrzymki wypłynęła od grupy emerytów, członków Koła ZNP PK. Być może grupa ta chciała przypomnieć sobie pielgrzymowanie pod przewodnictwem św. pamięci koleżanki Otylii Batko (w latach 80-tych), kiedy to byli czynnymi pracownikami PK, a być może ciekawość zmian, jakie zachodzą w Licheniu - a jest ich bardzo wiele.
    Z wielkim podziwem patrzyłam na osoby, które mimo sędziwego wieku z uśmiechem znosiły trudy podróży i zwiedzania.
    Odwiedziliśmy trzy sanktuaria: Matki Bożej Królowej Polski w Częstochowie, Matki Bożej, Uzdrowienie Chorych w Gidlach, Matki Bożej Bolesnej w Licheniu. Odwiedziliśmy również prastare Gniezno, gdzie mogliśmy podziwiać kunszt twórców słynnych Drzwi Gnieźnieńskich, konfesję z nagrobkiem św. Wojciecha.
    Zgodnie z ustaleniami z uczestnikami pielgrzymki będziemy odwiedzali Licheń, aby podziwiać rozmach i tempo budowy nowej bazyliki, ale na pewno będziemy ciepło wspominali spotkanie z Matką Bożą w starym kościele w Licheniu.
    Już po pielgrzymce, 21 maja została odprawiona Msza św. w intencji całej społeczności Politechniki Krakowskiej.

_______________ Wiktoria Miechowska-Tabor

 


Promocja książki

    W piątkowy dzień 12 maja br. w dostojnej Sali Senackiej Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie punktualnie o godz. 12-tej rozpoczęła się promocja książki "Kamieniec Podolski. Studia z dziejów miasta i regionu". To uroczyste spotkanie poprowadził prof. dr hab. Feliks Kiryk, który jest redaktorem naukowym tej publikacji. Witając przybyłe liczne grono profesorów oraz autorów książki prof. F. Kiryk przypomniał zebranym historię jej powstania. Cofnijmy się więc o sześć lat - był rok 1994, kiedy ówczesny rektor WSP w Krakowie (obecnie AP) prof. F. Kiryk nawiązał współpracę z Kamieńcem Podolskim, tamtejszymi władzami oraz środowiskiem akademickim. Wówczas też podjęte zostały pierwsze badania historyczne. Z czasem do współpracy tej dołączył Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków Wydziału Architektury PK, który od początku żywo interesował się tym miastem przygotowując plany badawcze, wystawy oraz konferencje. Przełomowe dla późniejszych wyników były ówczesne inicjatywy prof. Andrzeja Kadłuczki (dziekana WA oraz kierownika Katedry Historii Architektury i Konserwacji Zabytków) - zorganizowanie inwentaryzacyjnych praktyk wakacyjnych oraz obozów studenckich kół naukowych. Ponadto profesor powołał osobny zespół roboczy adiunktów z Katedry oraz podjął projekt badawczy KBN. Od tego czasu organizowano kolejne wyprawy na badania terenowe, a także seminaria oraz narady połączone z wymianą informacji i bieżących wyników badań. Efektem tych żmudnych prac studialnych, koordynowanych przez niestrudzonego prof. Feliksa Kiryka, jest niniejsza publikacja. Wydana została nakładem Wydawnictwa Naukowego Akademii Pedagogicznej. Zawiera łącznie 19 rozdziałów opracowanych przez autorów z Polski oraz Ukrainy, poprzedzonych "przedmową" rektora PK prof. Kazimierza Flagi oraz "wstępem" redaktora naukowego, w których obaj rektorzy podsumowali dotychczasowy etap współpracy między naszymi uczelniami. Książkę kończy "Kalendarium" kontaktów z Kamieńcem Podolskim autorstwa dr Jacka Czubińskiego (PK) oraz dr Czesława Michalskiego (AP).
    Po zakończeniu uroczystej promocji odbyło się w Instytucie Historii AP w pracowni prof. F. Kiryka koleżeńskie spotkanie. Przypomnieliśmy pierwsze kontakty naukowe sięgające już ćwierć wieku. Rektor PK podkreślił wagę tych kontaktów. Wyraził radość, że nasze uczelnie wspólnie prowadzą pionierskie badania nad przeszłością wschodnich ziem Europy. Zwrócił też uwagę, że na okładce książki zaznaczono, iż jest to "tom 1", co jest kolejnym wyzwaniem dla tych i następnych autorów... "tomu 2".
    Przygoda naukowa naszych uczelni z... Kamieńcem Podolskim trwa więc nadal.

______________ Kazimierz Kuśnierz

 


15 - 16.05. - na zaproszenie rektora prof. Kazimierza Flagi przebywał w Politechnice Krakowskiej rektor Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Inżynierii i Ekologii prof. M. B. Generałow. Podczas jego pobytu w Krakowie została podpisana wieloletnia umowa o współpracy naukowej pomiędzy obu uczelniami. Współpraca dotyczyć będzie m.in. wykonywania wspólnych prac badawczych, wspólnych publikacji, wymiany wykładowców i wymiany praktyk studenckich.
    W pierwszym etapie współpracy partnerami ze strony PK będą Instytut Inżynierii Chemicznej i Chemii Fizycznej oraz Instytut Aparatury Przemysłowej i Energetyki. (A.B.)

 


I KRAKOWSKIE WARSZTATY
INŻYNIERII MEDYCZNEJ

zorganizowane przez Katedrę Mechaniki Doświadczalnej i Biomechaniki Politechniki Krakowskiej odbyły się w dniach 18 - 19 maja br., a honorowy patronat nad warsztatami objęli rektorzy Politechniki Krakowskiej, AGH i Collegium Medicum UJ.
    Celem Warsztatów była wymiana poglądów na temat miejsca i roli inżynierii medycznej w służbie zdrowia. Obserwowany w ostatnich latach postęp techniczny w diagnostyce, terapii i rehabilitacji zaowocował wprowadzeniem nowoczesnego wyposażenia oraz nowych technologii leczenia w klinikach i szpitalach. Napływ nowoczesnej aparatury, nadzór nad jej sprawnością i niezawodnością w odniesieniu do pacjenta oraz edukacją i instruktażem personelu medycznego w posługiwaniu się nowoczesnymi urządzeniami był przedmiotem referatów i dyskusji na sesjach plenarnych Warsztatów.
    W Warsztatach udział wzięli wybitni naukowcy ze środowiska technicznego i medycznego oraz przedstawiciele firm medycznych.
    Na kolejnych sesjach obrady toczyły się wokół najefektywniejszych form nauczania na kierunkach i specjalnościach związanych z inżynierią medyczną, metodach prowadzenia prac naukowych, jak również celach i zadaniach inżynierii medycznej w placówkach służby zdrowia, szpitalach i klinikach.
    Ponadto zaprezentowane zostały wybrane zagadnienia badawcze, realizowane w krajowych placówkach naukowych z zakresu inżynierii medycznej oraz zorganizowano wystawę prac dyplomowych studentów tej specjalności na Wydziale Mechanicznym.
    Przy Warsztatach odbyły się wyjazdowe plenarne posiedzenia Sekcji Biomechaniki Komitetu Mechaniki PAN oraz Komisji Inżynierii Rehabilitacji Komitetu Rehabilitacji i Adaptacji Społecznej PAN.

_______________ Stanisław Mazurkiewicz

 


OCHRONA PRZED POWODZIĄ

    19 maja br. w sali konferencyjnej Politechniki Krakowskiej odbyło się seminarium pt. ,,Metodyka określania rodzajów i wyznaczania stref zagrożenia powodziowego'', zorganizowane w ramach Komponentu B.4 - ,, Prewencja i ograniczenie ryzyka powodzi'' - Projektu Banku Światowego. Ze względu na interdyscyplinarność prezentowanego zagadnienia spotkanie cieszyło się bardzo dużą frekwencją. Sala konferencyjna, w której w miarę wygodnie może usiąść około 90 osób, nie była w stanie pomieścić wszystkich zainteresowanych, którzy pojawili się w liczbie przekraczającej 130 osób.
    Niewątpliwie popularność spotkania wynikała z zapowiedzi udziału w nim wielu autorytetów naukowych oraz przedstawicieli administracji rządowej, swój udział zapowiedział miedzy innymi minister Jerzy Widzyk. Minister w ostatniej chwili odwołał przyjazd. Skierował do uczestników seminarium list, który odczytał Piotr Szwarc - dyrektor Biura do Spraw Usuwania Skutków Powodzi w Kancelarii Premiera.
    Działania prowadzone w Komponencie B.4 mają na celu przygotowanie ludzi (rozumianych jako społeczności lokalne) do ewentualnej powodzi. Podstawowym celem, jaki postawili sobie realizatorzy Projektu, jest spowodowanie zmiany postawy społeczeństwa. Mieszkańcy zagrożonych terenów, zazwyczaj biernie reagujący na powódź, zachęcani są do prowadzenia aktywnych przygotowań do powodzi.
    Podstawowe założenia, charakteryzujące strategię działań, zawierają się w trzech następujących punktach:

    Podstawowym wymaganiem do racjonalnego prowadzenia działań przeciwpowodziowych jest ocena stopnia zagrożenia. W większości krajów wyznaczane są w tym celu strefy zagrożenia. Określają one, opierając się na danych historycznych i analizach hydrologicznych, zasięg przestrzenny powodzi. W Polsce do tej pory wyznaczanie takich stref nie było praktykowane. Nie zostały opracowane metody, jakie należy stosować w celu ich określania.
    W ramach Komponentu B.4 Projektu Banku Światowego opracowano propozycję zasad postępowania w zakresie wyznaczania rodzajów i zasięgu stref zagrożenia powodziowego.
    Autorka koncepcji - profesor Elżbieta Nachlik - jest pracownikiem Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej PK oraz konsultantem Biura Koordynacji Projektu Banku Światowego (BKPBŚ).
    Przygotowane przez prof. E. Nachlik i jej zespół (Katarzyna Baran, Wiesław Gądek, Zofia Gręplowska, Paweł Madej, Renata Stochmal) opracowanie zostało poddane dyskusji.
    Proponowana metodyka wyznaczania stref zagrożeń została opracowana na podstawie materiałów i standardów, jakie w tym zakresie stworzono w Europie i Stanach Zjednoczonych, a także doświadczeń profesor Nachlik i jej zespołu.
    Podstawą planowania stref są przepływy o prawdopodobieństwie występowania 1%. W następnej kolejności, stosując obliczenia hydrauliczne, wyznaczane są powierzchnie zajmowane przez płynącą wodę. Zaproponowano wyznaczenie czterech podstawowych stref zalewów powodziowych, których znajomość posłuży do prowadzenia działań w zakresie:

    Uczestnicy seminarium wysłuchali również referatu dr Stanisława Kosteckiego (konsultanta BKPBŚ, zajmującego się identyfikacją zagrożeń i opracowaniem map terenów zalewowych, pracownika Politechniki Wrocławskiej) pod tytułem ,,Zastosowanie numerycznego modelu terenu do określania zasięgu stref zagrożenia powodziowego'' (referat opracowano przy współpracy Marka Ścisłego). Dr Kostecki zaprezentował wyniki obliczeń stref zagrożeń, które wyznaczono w czterech gminach pilotażowych Projektu: Krakowie, Brzesku, Kamieńcu Ząbkowickm i Kłodzku. Uczestnicy mogli obejrzeć wydruki map cyfrowych z zaznaczonymi zalewami powodziowymi i izoliniami głębokości wody, wyznaczonymi zgodnie z zaproponowaną metodyką.
    Opracowana metodyka została zrecenzowana przez profesorów: Tadeusza Bednarczyka (AR w Krakowie), Stanisława Czabana (AR we Wrocławiu), Janusza Kindlera (Politechnika Warszawska) i Janusza Kubraka (SGGW w Warszawie). Recenzenci przyznali, że oceniana przez nich praca stanowi ważny etap w realizacji w naszym kraju strategii ochrony przed powodzią i jest pierwszą udana próbą zintegrowanego podejścia do zagadnienia wyznaczania stref zagrożenia powodziowego w Polsce.
   ,,Praca napisana przez kompetentny zespół powoduje, że mimo złożoności prezentowanych zagadnień, proponowany zakres prac wydaje się prosty do zrealizowania.'' (prof. St. Czaban)
    Na temat ,,Metodyki...'' i jej wdrożenia wypowiedzieli się również przedstawiciele gmin pilotażowych uczestniczących w projekcie. Inż. Jacek Puchała z Brzeska zasygnalizował zebranym problemy napotkane w czasie opracowywania map terenów zalewowych. Zdzisław Fleszar - wójt Kamieńca Ząbkowickiego i Jan Musiał - burmistrz Brzeska, wskazali na znaczenie, jakie posiada dla gminy przygotowany materiał.
    Ostatni punkt seminarium stanowiła dyskusja. Obecni bardzo licznie na spotkaniu specjaliści z różnych dziedzin (hydrolodzy, hydrotechnicy, geodeci), członkowie administracji państwowej i samorządowej oraz przedstawiciele gmin pilotażowych wyrazili swoje uwagi i propozycje odnoszące się do, zaproponowanego przez profesor Nachlik, sposobu wyznaczania terenów zalewowych.
    Końcowa wersja ,,Metodyki określania rodzajów i wyznaczania stref zagrożeń powodziowych'' zostanie poprawiona, uzupełniona i przekazana do stosowania w planowaniu ochrony przed powodzią na obszarach gmin.
    ,,Nie tylko gminy czy powiaty bezpośrednio uczestniczące w Projekcie będą mogły korzystać ze specjalistycznych, ale przy tym koniecznych opracowań. Przewiduje się ich wykorzystanie na szerszym poziomie i zaadaptowanie do specyfiki miast, miasteczek i wsi na terenie całej Polski. Oczywiście w bezpośrednim działaniu należy uwzględnić różnorodne warunki każdego obszaru, nie mniej jednak realizacja Projektu pozwoli na wykształcenie pewnego standardu wzorców przy realizacji tak szeroko rozumianej prewencji powodziowej.'' (z listu J. Widzyka).
    Optymistyczne jest to, że w działania przeciwpowodziowe bardzo aktywnie włącza się środowisko naukowe Politechniki Krakowskiej. Jej pracownicy nie ograniczają zakresu swoich działań jedynie do terenu Krakowa, ale postrzegają problem bardziej kompleksowo.

_______________ Małgorzata Szypuła
Biuro Lokalnej Ochrony Przeciwpowodziowej
Projekt Banku Światowego