WAŻNE WYDARZENIA W PK
8 kwietnia - 2 czerwca 2000 |
8.04. - spotkanie z władzami Pszczyny oraz
Czechowic-Dziedzic w celu omówienia możliwości poszerzenia oferty dydaktycznej PK w
rejonie Pszczyna - Czechowice-Dziedzice o wydziały: Mechaniczny, Inżynierii i
Technologii Chemicznej, Architektury oraz Fizyki Technicznej i Modelowania Komputerowego.
08.04. - otwarcie Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego Wydziału
Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej w Żywcu.
10.04. - rektor PK odebrał z rąk Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
11-12.04. - uczestnictwo Biura Karier PK w II Inżynierskich Targach
Pracy w Krakowie, zorganizowanych pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej
(więcej).
12.04. - wizyta delegacji z Uniwersytetu Blaise Pascal w Clermont-Ferrand
we Francji. W trakcie spotkania podpisano umowę o przedłużeniu współpracy pomiędzy
Uniwersytetem w Clermont-Ferrand a Politechniką Krakowską.
12.04. - Jubileusz 70-lecia urodzin i 48-lecia pracy naukowej prof.
Michała Życzkowskiego z Wydziału Mechanicznego PK (więcej).
13.04. - uroczyste posiedzenie Senatu Akademickiego PK poświęcone
nadaniu prof. H. Mangowi z TU Wiedeń tytułu doktora honoris causa Politechniki
Krakowskiej (wiecej).
13.04. - otwarcie wernisażu wystawy fotografii "Chile - krajobrazy
i ludzie", których autorami byli prof. K. Flaga i prof. Z. Ryn.
13.04. - promocja książki prof. M. B. Pawlickiego "Kamienice
mieszczańskie Zamościa".
13.04. - otwarcie XV Krakowskich Targów Budownictwa
"Wiosna'2000", nad którymi patronat honorowy objął rektor PK.
17.04. - otwarcie Laboratorium Katedry Aparatury Przemysłowej w
Instytucie Aparatury Przemysłowej i Energetyki WM w Czyżynach.
18.04. - spotkanie z prezesem "Miastoprojektu" Sp. z o.o. oraz
przedstawicielami firm: "Max Bögl" i "Prodresden" w celu omówienia
inwestycji ww. firm na terenach SSE-CZT w Czyżynach.
19.04- 3.05. - rektor PK gościł w University of Natal oraz w University
of Durban - Westvill (Republika Południowej Afryki). Celem wyjazdu było nawiązanie
współpracy w zakresie dydaktyki oraz studiów doktoranckich w dziedzinie nauk
technicznych dla kandydatów z Afryki Południowej.
4.05. - otwarcie wystawy prac studentów WA "Kraków-Florencja,
wspólne dziedzictwo architektoniczne", zorganizowanej przez Instytut Historii
Architektury i Konserwacji Zabytków, dzięki współpracy z Fondacione Romualdo del
Bianco z Florencji.
6-7.05. - Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich w Poznaniu.
Omawiano następujące sprawy: 1) zmiany w regulaminie KRASP; 2) kierunki
działalności KRASP; 3) finansowanie szkolnictwa wyższego; 4) rola wyższych uczelni w
procesie integracji Polski z unią Europejską (więcej).
8.05. - w Żywcu podpisane zostało porozumienie o współpracy
Powiatu Żywieckiego i Gminy Żywiec z Politechniką Krakowską oraz umowa o
utworzeniu Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego WIEiK PK w Żywcu (więcej).
8.05. - w Politechnice Krakowskiej odbyło się pierwsze informacyjne
spotkanie prorektorów wyższych uczelni Krakowa z kierownikiem Sekcji ds. Transferu
Innowacji w PK, na temat przygotowywania wniosków i aplikacji do programów Unii
Europejskiej.
9.05. - uroczystość wpisania Zespołu Kulturowo-Krajobrazowego
Klasztoru i Parku Pielgrzymkowego OO.Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej na listę
Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Autorką dokumentacji, na podstawie której
dokonano ww. wpisu jest prof. A. Mitkowska z WA PK. W trakcie uroczystości rektor PK i
prof. A. Mitkowska wręczyli JE Ks. Kardynałowi F. Macharskiemu okazjonalny egzemplarz
tej dokumentacji.
9.05. - seminarium nt. "Metodyka określania rodzajów i wyznaczania
stref zagrożeń powodziowych" zorganizowane przez PK we współpracy z Biurem
Koordynacji Projektu Banku Światowego.
11.05. - otwarcie Międzynarodowej Konferencji "Obróbka
materiałów - stan obecny i kierunki rozwoju OM 2000", zorganizowanej przez
Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji WM dla uczczenia 80. rocznicy
urodzin prof. J. Kaczmarka (więcej).
12.05. - w Akademii Pedagogicznej w Krakowie promocja książki
"Kamieniec Podolski. Studia z dziejów miasta i regionu". Książka jest
wynikiem prac studialnych prowadzonych w Kamieńcu Podolskim przez WA PK i AP; wstęp do
książki napisał rektor PK prof. K. Flaga.
15.05. - wizyta rektora Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu
Inżynierii Środowiska (Ekologii), w trakcie której podpisano umowę o współpracy
pomiędzy ww. Uniwersytetem a PK.
16.05. - wizyta władz PK w Czechowicach-Dziedzicach. Celem wizyty było
podpisanie porozumienia w sprawie współpracy Powiatu Bielskiego i Gminy
Czechowice-Dziedzice z Politechniką Krakowską oraz utworzenie w Czechowicach-Dziedzicach
Zamiejscowych Ośrodków Dydaktycznych WM, WIiTCh i WFTiMK PK.
18.05. - otwarcie I Krakowskich Warsztatów Inżynierii Medycznej,
zorganizowanych przez Katedrę Mechaniki Doświadczalnej Instytutu Mechaniki i Podstaw
Konstrukcji Maszyn WM PK, przy współudziale Sekcji Biomechaniki PAN i Komisji
Inżynierii Rehabilitacyjnej Komitetu Rehabilitacji i Adaptacji Społecznej PAN.
18.05. - rozdanie dyplomów absolwentom studium podyplomowego
"Inżynieria Chemiczna i Procesowa". Studium zostało zorganizowane przez WIiTCh
w Rafinerii Nafty "Jedlicze".
24.05. - spotkanie z komisją akredytacyjną Royal Institute of British
Architects (RIBA), która wizytowała WA PK w celu określenia możliwości przyznania
akredytacji wydziału w krajach UE oraz krajach Commonwealth'u (wiecej).
29-30.05. - II Międzynarodowa Konferencja Studentów nt.
"Środowisko, Rozwój, Inżynieria". Konferencja ma na celu stworzenie forum
prezentacji i wymiany poglądów studentów różnych regionów Europy (szerzej w następnym numerze).
31.05. - Uczelniana Sesja Kół Naukowych KRAKÓW 2000.
Ponadto: |
Stopień doktora habilitowanego otrzymali:
dr inż. Bogumił WRANA, adiunkt z Instytutu Mechaniki Budowli,
dr inż. arch. Maria MISIĄGIEWICZ, adiunkt w Instytucie Projektowania Architektonicznego,
dr Ludwik BYSZEWSKI, adiunkt w Instytucie Matematyki,
dr inż. Piotr KULCZYCKI, adiunkt w Instytucie Automatyki
dr Wojciech OTOWSKI, adiunkt w Instytucie Fizyki.
Stopień doktora nauk technicznych otrzymali:
mgr inż. Teresa ZYCH, absolwentka studiów doktoranckich, zatrudniona w Instytucie Materiałów i Konstrukcji Budowlanych,
mgr inż. Krzysztof CHUDYBA z Instytutu Materiałów i Konstrukcji Budowlanych,
mgr inż. Lech DENYS z Lockwood Greene Engineers New Jersey (na WM),
mgr inż. Marcin JARACZEWSKI z Instytutu Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej,
mgr inż. Janusz KOGUT, absolwent studiów doktoranckich, zatrudniony w Instytucie Mechaniki Budowli.
Prof. Jan Ryś powołany został do Zespołu Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego ds. Oceny Jakości Kształcenia.
Dr Adam Tabor został wybrany do Zarządu Polskiego Forum ISO 14000 - INEM Polska. Wybór ten jest wyrazem uznania dla aktywnej pracy dr A. Tabora w Stowarzyszeniu oraz jego osobistego wkładu w rozwijanie i upowszechnianie idei systemów zarządzania środowiskowego.
Rada Stowarzyszenia Rzeczników Patentowych Szkół Wyższych powołała mgr inż. Stanisława Vasinę, rzecznika patentowego PK do Kolegium Redakcyjnego, którego zadaniem jest uruchomienie w sieci internetowej strony WWW informacji na temat systemu ochrony własności intelektualnej.
Opracowana została angielskojęzyczna wersja mini informatora o kierunkach i specjalnościach przewidzianych do uruchomienia w roku akademickim 2000 /2001. Informatory wraz z materiałami przekazanymi z wydziałów przekazano do Ambasady Polskiej w Berlinie. Zostały one również wykorzystane podczas "Giełdy oświatowej" zorganizowanej w dniu 24 .05. br. Angielskojęzyczny informator o studiach został również umieszczony w Internecie pod adresem http://www.pk.edu.pl/e-pk.html.
W druku ukazało się 5 podręczników akademickich, 1 monografia, 1 zeszyt "Czasopisma Technicznego" oraz 2 książki naukowe.
PK uczestniczyła w Targach Edukacyjnych : 12.04. - Nowy Sącz; 13-15.04. - Kielce; 15.04. - Radomsko.
KONFERENCJE, SEMINARIA ...... |
Fundacja Romualdo del Bianco
Fundacja Romualdo del Bianco jest coraz bardziej znana w świecie. Według ostatnich raportów w działalność na rzecz MIĘDZYNARODOWEJ INTEGRACJI zaangażowanych jest ponad 1000 profesorów i studentów z 22 miast w 19 krajach. Obejmują one programowo wschodnią część Europy, ponadto Japonię i Kazachstan. W Polsce regularną współpracę z Florencją podjął w pierwszej kolejności Kraków (Wydział Architektury PK, Akademia Sztuk Pięknych, historia sztuki UJ), następnie Warszawa (Wydział Architektury PW), Toruń (historia sztuki - UMK) i Bydgoszcz (Akademia Muzyczna).Fot. W. Kosiński |
Paolo del Bianco wznosi toast za pomyślną realizację polsko-włoskich planów w najbliższych miesiącach |
W dniach 4-6 kwietnia br. Paolo del Bianco wraz z
małżonką odwiedził Kraków, aby skonsultować harmonogram prac na lata 2000-2001.
Obejmuje on 56 pozycji zgłoszonych przez różne kraje i uczelnie oraz zaproponowanych
przez Fundację. W sześciu blokach problemowych mieszczą się szeroko pojęte
zagadnienia kultury, sztuki i architektury, poszukiwań naukowych, nowych technologii,
tradycji i awangardy.
W dziale Art Expressivity znalazła się propozycja pana Bianco
organizowania dorocznego międzynarodowego konkursu fotograficznego zatytułowanego "Look
at Peace", poświęconego pamięci Kajtka Latały. Tragicznie zmarły wybitny
student V roku Wydziału Architektury brał udział w warsztatach we Florencji w 1998
roku, podczas których zaprojektował interesujący most-hotel nad Arno.
Paolo del Bianco stale podkreśla swoją szczególną sympatię do
Krakowa, czego dowodem może być wyrażona ostatnio chęć utworzenia w najbliższej
przyszłości agendy Fundacji w naszym mieście.
Fot. J. Zych |
Uroczyste przekazanie i poświęcenie pomieszczeń odbyło się 7 kwietnia br. |
Konsekwencja realizacji tego pomysłu w tak typowym
dla środowiska krakowskiego "romantycznym" stylu nie byłaby możliwa bez
aktywnego udziału i wsparcia tej pięknej idei przez wielkich "romantyków", do
których zaliczyć należy prof.
Tadeusza Chrzanowskiego - przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa
wraz z zespołem współpracowników, rektorów PK, byłego i obecnego, prof. prof.
Józefa Nizioła i Kazimierza Flagę, zawsze przychylnego spojrzenia kierownictwa MEN i
MKiDN wraz z generalnym konserwatorem Aleksandrem Brodą i wojewódzkim konserwatorem
zabytków arch. Andrzejem Gaczołem, którego czasowy pobyt w odrestaurowanej części
budynku jest najlepszą promocją całego przedsięwzięcia.
(PK na trzy lata wydzierżawiła Wojewódzkiemu Oddziałowi Służby
Konserwatorskiej w Krakowie część parteru. Opłata za wydzierżawione pomieszczenia
przeznaczona zostanie na remont Podchorążówki)
W Centrum Kongresowym Akademii Rolniczej
w Krakowie odbyła się 10 kwietnia br. konferencja pt. "Narzędzia finansowe i
prawne w transferze technologii", zorganizowana pod patronatem marszałka
województwa małopolskiego przez: Program Fabrykat 2000, Program Czysty Biznes Fundacji
Partnerstwo dla Środowiska oraz Zakład Fundacji Partnerstwo dla Środowiska - Centrum
Doradztwa i Transferu Technologii Ochrony Środowiska.
Celem konferencji było przedstawienie sieci transferu technologii w
Małopolsce, możliwości i sposobów finansowania rozwoju technologicznego
przedsiębiorstw, a także wpływu zastosowania nowych technologii i rozwiązań
technicznych na gospodarkę regionu i tworzenie nowych miejsc pracy.
Sesję otworzył marszałek województwa małopolskiego Marek Nawara,
witając uczestników konferencji, wśród których byli - poza organizatorami -
przedstawiciele instytucji, ośrodków naukowych i przedsiębiorstw, zajmujących
się na co dzień problemem transferu technologii, m.in. Ośrodka Przekazu Informacji
FEMIRC przy Politechnice Krakowskiej, Instytutu Obróbki Skrawaniem, Agencji Rozwoju
Regionalnego oraz Georgia Technical University i Lappeenranta University of Technology.
Konferencja pozwoliła na zapoznanie się z transferem technologii nie
tylko w Polsce, ale - dzięki udziałowi wykładowców z zagranicy - pokazała również,
jak radzą sobie z tym problemem inne kraje, jakie stosują rozwiązania i jakie odnoszą
korzyści.
Zachęceni sukcesem ubiegłorocznych Inżynierskich
Targów Pracy, Biuro Karier Politechniki Krakowskiej, Stowarzyszenie Studentów WAWEL
"B.E.S.T" oraz Centrum Karier Akademii Górniczo-Hutniczej, podjęło się
realizacji tego przedsięwzięcia po raz kolejny. Rangę imprezy podkreśla fakt, że
w tym roku honorowy patronat nad targami objął minister edukacji narodowej prof. dr
hab. Mirosław Handke.
Impreza, w której wzięło udział blisko 30 wystawców, odbyła się
w dniach 11 -12 kwietnia br. w hali sportowej T.S. Wisła i towarzyszyły jej m.in.
prezentacje firm biorących udział w targach. Na ITP pojawiły się przede wszystkim
firmy informatyczne, konsultingowe i telekomunikacyjne, a uczestnictwo w targach
umożliwiło pozyskanie najlepszych absolwentów krakowskich uczelni, w których kształci
się ponad 20 tysięcy studentów różnych specjalności.
ITP 2000 to największe wydarzenie prezentujące
młodą kadrę inżynierską i jest odpowiedzią na wymagania współczesnego rynku pracy.
Świadczy o tym zarówno liczba osób odwiedzających targi - ponad 6000 studentów -
jak i potwierdzenie przez 18 pracodawców wzięcia udziału w targach w przyszłym
roku. Jak wynika z przeprowadzonej ankiety, stoiska firm, które cieszyły się
największym zainteresowaniem, odwiedziło ponad 1000 osób. Druga połowa pracodawców
określiła liczbę odwiedzających ich stoiska w granicach 500 osób. Wystawcy
przedstawiali konkretne oferty pracy: stałej, czasowej, jak również możliwości
odbycia stażu lub praktyki. Uczestnictwo w targach umożliwiło bezpośredni kontakt
między pracodawcami i potencjalnymi pracownikami oraz sprecyzowanie wymagań i oczekiwań
obu stron. Podczas trwania dwudniowych targów uczestnicy oraz zwiedzający otrzymali
biuletyn targowy, który zawiera spis wystawców wraz z informacjami dotyczącymi profilu
działalności firm, ich planami rekrutacyjnymi, a także praktyczne wskazówki
pracowników Biura Karier PK, przeznaczone dla studentów i absolwentów poszukujących
pracy.
A zatem wiosenne Inżynierskie Targi Pracy były niepowtarzalną
okazją dla pracodawców, którzy poszukują absolwentów krakowskich uczelni,
a z drugiej strony były szansą dla absolwentów na znalezienie ciekawej i
satysfakcjonującej pracy.
Tak więc każdy, kto chciałby poznać bliżej polskie i
międzynarodowe firmy oraz zapoznać się z ich aktualnymi planami rekrutacyjnymi,
powinien odwiedzać targi pracy, które organizowane są m.in. przez Biura Karier w wielu
ośrodkach akademickich w kraju.
Hasło tegorocznych targów "To się opłaca - stawką jest
praca" doskonale oddało cel organizowania tego rodzaju przedsięwzięć.
17 kwietnia odbyło się otwarcie laboratorium Katedry Aparatury Przemysłowej Instytutu Aparatury Przemysłowej i Energetyki.
Uroczystego otwarcia laboratorium dokonali rektor PK
prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Flaga, dziekan Wydziału Mechanicznego dr hab. inż.
Stanisław Michałowski, prof.PK oraz kierownik Katedry Aparatury Przemysłowej prof. zw.
dr hab. inż. Michał Dyląg. Wśród zaproszonych gości znaleźli się również
prorektor ds. dydaktyki prof. dr hab. inż. Ryszard Kozłowski, członkowie poszerzonego
kolegium dziekańskiego Wydziału Mechanicznego, dyrektor administracyjny PK Zbigniew
Skawicki, zastępca dyrektora administracyjnego PK ds. inwestycyjnych Barbara Chmielarz,
przedstawiciele Instytutu Inżynierii Chemicznej i Chemii Fizycznej, a także
reprezentanci firm współpracujących z Katedrą - dyrektor CeBeA mgr inż. Janusz
Kobosko oraz dyrektor EMPAK, mgr inż. Marek Gut.
Otwarcie tego laboratorium stanowiło symboliczne zamknięcie
przeprowadzki Instytutu Aparatury Przemysłowej i Energetyki z budynku przy ulicy
Warszawskiej do pomieszczeń Wydziału Mechanicznego w Czyżynach.
Rektor prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Flaga podkreślił, że
decyzja o przeprowadzce była decyzją trudną, podyktowaną koniecznością
udostępnienia nowych powierzchni innym wydziałom uczelni. Wbrew wcześniejszym obawom
udało się w stosunkowo krótkim czasie urządzić nowe miejsca pracy, przenieść
laboratoria dydaktyczne i badawcze. Zostały one w dużym stopniu unowocześnione oraz
częściowo rozbudowane.
Wymagało to stosunkowo znacznych nakładów finansowych oraz dużego
zaangażowania pracowników Instytutu, którzy nie tylko brali czynny udział
w przeprowadzce, ale równocześnie projektowali i budowali nowe stanowiska.
Laboratorium Katedry Aparatury Przemysłowej składa się z trzech
części.
Część I obecnie obejmuje 6 stanowisk z zakresu zagadnień odpylania,
odemglania oraz desorpcji tlenu z wody. W tej części zainstalowano nowoczesną
wytwornicę pary o wydajności 100 kg pary na godzinę. II część laboratorium
przeznaczona jest do badania pracy i hydrauliki aparatów kolumnowych oraz procesów
filtracji. Część III to laboratorium mieszania, w którym umieszczono szereg stanowisk
do badania procesu mieszania w układach ciecz-ciało stałe, ciecz-ciecz, ciecz-gaz,
ciecz-ciało stałe-gaz. Dzięki zainstalowanemu w laboratorium anemometru laserowemu
możliwa jest identyfikacja procesu mieszania trójfazowego oraz precyzyjne pomiary pól
prędkości.
Przewiduje się dalszą rozbudowę laboratorium ze środków przyznanych na realizację grantów. Działania te należy uznać za ciągłe; pozwoli to na utrzymanie wysokich standardów realizowanych badań oraz zajęć prowadzonych ze studentami.
_______________ Janusz Krawczyk, Wiesław Szatkodyrektor B.Bolkowska oraz prorektorzy naszej uczelni, profesorowie M. Chrzanowski i J. Gawlik,
reprezentanci władz regionu różnego szczebla, a więc sejmików, urzędów wojewódzkich i miejskich, starostowie i burmistrzowie,
przedstawiciele administratorów rzek, biur projektów, przedsiębiorstw wykonawczych,
pracownicy uczelni i instytutów naukowo-badawczych.
Od lewej: dyr. B.
Bolkowska, prorektor prof. M. Chrzanowski, |
Spotkanie otworzył i gości przywitał dyrektor Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej PK, prof. J. Szczęsny. W imieniu gospodarza Politechniki głos zabrał prorektor, prof. M. Chrzanowski, który podkreślił, iż problematyka tego cyklu seminariów budzi żywe zainteresowanie, a nawet emocje nie tylko wśród specjalistów, ale również w szerokich kręgach społecznych z tej oczywistej przyczyny, że nasze życie i jego jakość zależą od wody. Na wagę spotkań o wyraźnie interdyscyplinarnym charakterze oraz nadzieje wiązane z efektami cyklu wskazała dyrektor dr B. Bolkowska. Następnie prowadzenie merytorycznej części spotkania objął przewodniczący Rady IIiGW, mgr inż. T. Łagosz (Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie), który przedstawił na wstępie krótką informację o historii, celach i składzie Rady Instytutu IiGW (zainteresowanych odsyłam do działu: "Ważne wydarzenia. Konferencje, seminaria" w numerze 6(18)/99"Naszej Politechniki").
Prof. L. Starkel podczas wykładu |
Jako pierwszy wykład nt. "Historia
dolin rzek w dorzeczu górnej Wisły i transformacja systemu rzecznego przez
człowieka" wygłosił prof. L. Starkel z Instytutu Geografii i
Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Przedstawił on proces
kształtowania się całej doliny Wisły ze szczególnym uwzględnieniem doliny Wisły
górnej w czasie historycznym, aż po współczesność. Bogato ilustrowany wykład
uzmysłowił słuchaczom przyczyny obecnego stanu doliny Wisły, a także potrzebę
znajomości geologii czwartorzędu przy planowaniu wszelkich działań inżynierskich
w jej obrębie. Prawdopodobnie dla wielu zaskakujące i mogące wpłynąć na zmianę
poglądów, było stwierdzenia profesora, wypowiedziane i uargumentowane z punktu widzenia
czasu historycznego, iż stan obecny doliny Wisły łącznie z tymi fragmentami, które
zwykli jesteśmy uważać za naturalne, jest efektem działalności człowieka. I tak lasy
łęgowe, traktowane przez nas jako pozostałości naturalnego, nieskażonego przez
człowieka krajobrazu rzecznego, mają w gruncie rzeczy także pochodzenie
antropogeniczne. Odkryte przez geologów dęby pokryte madami świadczą, iż pierwotnie
to one rosły w dolinie. Dopiero ich wycięcie zainicjowało proces, który doprowadził
do powstania lasów łęgowych. Podobnie, zdaniem profesora, aktualny stan doliny Wisły
środkowej, który to obszar określany jest mianem ostatniego w Europie fragmentu
naturalnej doliny rzecznej i wokół którego toczą się zawzięte dyskusje dotyczące
metod utrzymania, ewentualnego zagospodarowania itp. jest w rzeczywistości efektem
procesów zainicjowanych i zdeterminowanych przez działalność człowieka (np. regulacja
Wisły górnej przeprowadzona przez Austriaków).
Drugi referat, zatytułowany "Ochrona przyrody w dorzeczu
górnej Wisły w świetle wymagań Unii Europejskiej" wygłosił
prof. Z. Witkowski z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.
Przedstawił on stan aktualny i zamierzenia w dziedzinie ochrony przyrody dorzecza
górnej Wisły na tle dokumentów i przepisów Unii Europejskiej. Warto zdawać sobie przy
tym sprawę z dwóch faktów: po pierwsze, iż Karpaty są jednym z 247 obszarów uznanych
za kluczowe dla zachowania bioróżnorodności na ziemi i po drugie, iż równocześnie
region górnej Wisły jest największym skupiskiem aglomeracji miejsko-przemysłowych w
środkowej Europie. O ile stwierdzenie drugie nie wymagało komentarza, o tyle
uzasadnienie pierwszego stanowiło znaczną część wystąpienia profesora. Myślę, iż
wielu słuchaczy nie zdawało sobie sprawy z faktu, iż w dorzeczu górnej Wisły,
np. w Tatrach i Pieninach, występują endemity, czyli niezwykle cenne gatunki żyjące
tylko tu i nigdzie indziej, z których niektóre (np. traszkę czy orzechówkę) znamy z
własnych obserwacji. Niezwykle cenne wydaje się mocno zaakcentowane przez prelegenta
stanowisko Unii, w którym zaspokojenie potrzeb człowieka i zagwarantowanie
odpowiedniej jakości jego życia stawia się za cel. Jego realizacja jest możliwa tylko
pod warunkiem zachowania bioróżnorodności na Ziemi. Zatem ochrona przyrody nie jest
celem samym w sobie, a przeciwnie - jest działaniem o fundamentalnym znaczeniu z punktu
widzenia dobra człowieka.
W dyskusji poruszono na początku zagadnienia ogólne, takie jak
globalne zmiany klimatyczne (prof. prof. Witkowski, Starkel) konieczność traktowania
deficytów wody jako problemu przede wszystkim jakości, której zły stan jest
bezsprzecznie efektem antropogenicznym (prof. Szczęsny). Zwrócono także uwagę na
potrzebę bardzo szerokiego analizowania planowanych przedsięwzięć z dziedziny ochrony
środowiska, gdyż niekiedy towarzyszyć im mogą również niekorzystne konsekwencje.
Przykładem jest likwidacja zakładów Solvay, której nieprzewidzianym skutkiem ubocznym
jest niebezpieczna zmiana stosunków wód gruntowych (doc. Fiszer).
Zasadniczą część dyskusji zdominowały jednak zagadnienia związane
z zapobieganiem skutkom powodzi. Dotknięto problemu roli lasów i zmian agrotechnicznych
(prof. Starkel). Sformułowano pogląd, iż ideę ochrony przed powodzią obszaru cennego
można zdefiniować następująco: opóźnić dopływ i ułatwić odpływ (prof.
Szczęsny). Głosy dotyczące wpływu zabudowy dolin i obszarów przybrzeżnych rzek
zarówno budownictwem kubaturowym, jak i infrastrukturą komunikacyjną oraz wątpliwości
co do celowości stosowania wałów powodziowych w niektórych sytuacjach (prof.
Witkowski) podsumowała prof. Nachlik wskazując, iż kluczem do racjonalnego rozwiązania
tego typu problemów jest ocena poziomu zagrożenia oraz jego skutków.
Dorzecze górnej Wisły z siecią głównych rzek (źródło: opracowanie własne) |
Dopiero taka analiza daje podstawę do podejmowania
decyzji w zakresie planowania przestrzennego, a także pozwala np. rozstrzygnąć
dylemat czy opłaca się wały modernizować, czy wobec kosztów takiej inwestycji w
porównaniu z wartością terenów chronionych jest ona nieuzasadniona. Podkreśliła ona,
iż wspomniane analizy i decyzje są trudne. W Polsce rozpoczyna się dopiero tego typu
działania, ale już można podać pozytywne przykłady. Dwa problemy poruszył prof.
Böhm. Wskazał on na godną propagowania zasadę rekompensowania rzece efektów działań
związanych z konieczną ochroną przeciwpowodziową, zwłaszcza miast. Zasadę tę można
sformułować krótko: oddać rzece gdzie indziej to, co zabrano jej w obszarze
chronionego miasta. Oczywiście zagadnieniem wcale niełatwym jest znalezienie takiego
obszaru rekompensaty. Prof. Böhm zwrócił też uwagę na problem mentalny, który musi
być brany pod uwagę przy rozpatrywaniu zmian zagospodarowania terenów przybrzeżnych i
planowaniu np. przenoszenia ludności tam mieszkającej na teren niezagrożony. Otóż
nawet ludzie, którzy bezpośrednio zostali dotknięci powodzią, niechętnie zmieniają
miejsce zamieszkania i nie są skłonni do podjęcia takiej decyzji z własnej woli.
Jako ostatni głos zabrał prowadzący dyskusję, mgr inż. T. Łagosz,
który zapowiedział, iż podsumowanie zostanie dokonane na zakończenie całego cyklu
seminariów. Wskazał też, iż głosy, które padły na sali, potwierdzają zasadę, że
na problemy związane z wodą patrzymy poprzez zjawiska ekstremalne. Jest tak teraz, kiedy
to sprawy powodzi zajmują nas ze względu na to, że mamy żywo w pamięci jej skutki.
Było tak też przed laty, kiedy problemem była susza.
Szczegółowe informacje oraz program seminariów uzyskać można w
sekretariacie Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechniki Krakowskiej, ul.
Warszawska 24, tel. 633 10 83,
e-mail:
iigw@lajkonik.wis.pk.edu.pl _______________ Zofia Gręplowska15 - 16.05. - na zaproszenie rektora prof. Kazimierza Flagi
przebywał w Politechnice Krakowskiej rektor Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu
Inżynierii i Ekologii prof. M. B. Generałow. Podczas jego pobytu w Krakowie została
podpisana wieloletnia umowa o współpracy naukowej pomiędzy obu uczelniami. Współpraca
dotyczyć będzie m.in. wykonywania wspólnych prac badawczych, wspólnych publikacji,
wymiany wykładowców i wymiany praktyk studenckich.
W pierwszym etapie współpracy partnerami ze strony PK będą Instytut
Inżynierii Chemicznej i Chemii Fizycznej oraz Instytut Aparatury Przemysłowej
i Energetyki. (A.B.)
utrzymać powódź z daleka od ludzi (metody techniczne możliwe do zastosowania na szczeblu gminy czy powiatu),
utrzymać ludzi z daleka od powodzi (aktywność związana z ograniczeniem zabudowy na terenach zalewowych),
nauczyć ludzi reagować na powódź (edukacja i aktywizacja wspólnot lokalnych, inwentaryzacja planów, dokumentów i relacji dotycząca minionych katastrof, systemy ostrzeżeń powodziowych, zabezpieczenie obiektów znajdujących się na terenach zalewowych).
Podstawowym wymaganiem do racjonalnego prowadzenia
działań przeciwpowodziowych jest ocena stopnia zagrożenia. W większości krajów
wyznaczane są w tym celu strefy zagrożenia. Określają one, opierając się na danych
historycznych i analizach hydrologicznych, zasięg przestrzenny powodzi. W Polsce do
tej pory wyznaczanie takich stref nie było praktykowane. Nie zostały opracowane metody,
jakie należy stosować w celu ich określania.
W ramach Komponentu B.4 Projektu Banku Światowego opracowano
propozycję zasad postępowania w zakresie wyznaczania rodzajów i zasięgu stref
zagrożenia powodziowego.
Autorka koncepcji - profesor Elżbieta Nachlik - jest pracownikiem
Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej PK oraz konsultantem Biura Koordynacji Projektu
Banku Światowego (BKPBŚ).
Przygotowane przez prof. E. Nachlik i jej zespół (Katarzyna Baran,
Wiesław Gądek, Zofia Gręplowska, Paweł Madej, Renata Stochmal) opracowanie zostało
poddane dyskusji.
Proponowana metodyka wyznaczania stref zagrożeń została opracowana
na podstawie materiałów i standardów, jakie w tym zakresie stworzono w Europie i
Stanach Zjednoczonych, a także doświadczeń profesor Nachlik i jej zespołu.
Podstawą planowania stref są przepływy o prawdopodobieństwie
występowania 1%. W następnej kolejności, stosując obliczenia hydrauliczne, wyznaczane
są powierzchnie zajmowane przez płynącą wodę. Zaproponowano wyznaczenie czterech
podstawowych stref zalewów powodziowych, których znajomość posłuży do prowadzenia
działań w zakresie:
ograniczenia zabudowy oraz formułowania warunków konstruowania budowli,
formułowania reguł do lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego, w tym wyznaczania terenów rozwojowych dla potrzeb urbanizacji oraz terenów chronionych,
systemów ostrzeżeń oraz reagowania na powódź,
planowania nowych i modernizacji istniejących inwestycji w ochronie przed powodzią,
opracowania i wdrożenia systemu ubezpieczeń powodziowych.
Uczestnicy seminarium wysłuchali również referatu
dr Stanisława Kosteckiego (konsultanta BKPBŚ, zajmującego się identyfikacją
zagrożeń i opracowaniem map terenów zalewowych, pracownika Politechniki Wrocławskiej)
pod tytułem ,,Zastosowanie numerycznego modelu terenu do określania zasięgu stref
zagrożenia powodziowego'' (referat opracowano przy współpracy Marka Ścisłego). Dr
Kostecki zaprezentował wyniki obliczeń stref zagrożeń, które wyznaczono w czterech
gminach pilotażowych Projektu: Krakowie, Brzesku, Kamieńcu Ząbkowickm i Kłodzku.
Uczestnicy mogli obejrzeć wydruki map cyfrowych z zaznaczonymi zalewami powodziowymi i
izoliniami głębokości wody, wyznaczonymi zgodnie z zaproponowaną metodyką.
Opracowana metodyka została zrecenzowana przez profesorów: Tadeusza
Bednarczyka (AR w Krakowie), Stanisława Czabana (AR we Wrocławiu), Janusza
Kindlera (Politechnika Warszawska) i Janusza Kubraka (SGGW w Warszawie). Recenzenci
przyznali, że oceniana przez nich praca stanowi ważny etap w realizacji w naszym kraju
strategii ochrony przed powodzią i jest pierwszą udana próbą zintegrowanego podejścia
do zagadnienia wyznaczania stref zagrożenia powodziowego w Polsce.
,,Praca napisana przez kompetentny zespół powoduje, że mimo
złożoności prezentowanych zagadnień, proponowany zakres prac wydaje się prosty do
zrealizowania.'' (prof. St. Czaban)
Na temat ,,Metodyki...'' i jej wdrożenia wypowiedzieli się również
przedstawiciele gmin pilotażowych uczestniczących w projekcie. Inż. Jacek Puchała
z Brzeska zasygnalizował zebranym problemy napotkane w czasie opracowywania map
terenów zalewowych. Zdzisław Fleszar - wójt Kamieńca Ząbkowickiego i Jan Musiał -
burmistrz Brzeska, wskazali na znaczenie, jakie posiada dla gminy przygotowany materiał.
Ostatni punkt seminarium stanowiła dyskusja. Obecni bardzo licznie na
spotkaniu specjaliści z różnych dziedzin (hydrolodzy, hydrotechnicy, geodeci),
członkowie administracji państwowej i samorządowej oraz przedstawiciele gmin
pilotażowych wyrazili swoje uwagi i propozycje odnoszące się do, zaproponowanego przez
profesor Nachlik, sposobu wyznaczania terenów zalewowych.
Końcowa wersja ,,Metodyki określania rodzajów i wyznaczania
stref zagrożeń powodziowych'' zostanie poprawiona, uzupełniona i przekazana do
stosowania w planowaniu ochrony przed powodzią na obszarach gmin.
,,Nie tylko gminy czy powiaty bezpośrednio uczestniczące w
Projekcie będą mogły korzystać ze specjalistycznych, ale przy tym koniecznych
opracowań. Przewiduje się ich wykorzystanie na szerszym poziomie i zaadaptowanie do
specyfiki miast, miasteczek i wsi na terenie całej Polski. Oczywiście w bezpośrednim
działaniu należy uwzględnić różnorodne warunki każdego obszaru, nie mniej jednak
realizacja Projektu pozwoli na wykształcenie pewnego standardu wzorców przy realizacji
tak szeroko rozumianej prewencji powodziowej.'' (z listu J. Widzyka).
Optymistyczne jest to, że w działania przeciwpowodziowe bardzo
aktywnie włącza się środowisko naukowe Politechniki Krakowskiej. Jej pracownicy nie
ograniczają zakresu swoich działań jedynie do terenu Krakowa, ale postrzegają problem
bardziej kompleksowo.