NASZA POLITECHNIKA

Akademia Rolnicza - Politechnika Krakowska

    Coraz szersze zainteresowanie budzi projektowanie i realizowanie terenów zieleni zarówno w sensie prac rewaloryzacyjnych, w odniesieniu do ogromnego zasobu parków i ogrodów historycznych, jak i porządkowanych czy wręcz zakładanych współcześnie. Zatem nie sposób realizować tych zadań w ramach jednej tylko specjalności, ponieważ koncepcję projektową poprzedzić muszą analizy środowiska naturalnego i kulturowego, a ocena zasobów wymaga opinii zarówno "ogrodnika", jak i "architekta". To właśnie nowoczesne, interdyscyplinarne spojrzenie na zagadnienie zrodziło inicjatywę międzyuczelnianego studium.
    Po dwu latach współdziałania Katedry Roślin Ozdobnych Wydziału Ogrodniczego Akademii Rolniczej w Krakowie z Samodzielną Katedrą Teorii Architektury Krajobrazu i Kompozycji Ogrodowej Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, sformułować można powyższe uwagi na moment przed obroną pierwszych prac dyplomowych.
    Akademia Rolnicza udostępniła sale wykładowe i laboratoria oraz przejęła obowiązki organizowania trzysemestralnego studium. Kierownik Katedry Roślin Ozdobnych dr hab. Anna Bach, prof. AR zaprogramowała wykłady i ćwiczenia "ogrodowe", natomiast kierownik Samodzielnej Katedry Teorii Architektury Krajobrazu i Kompozycji Ogrodowej prof. zw. dr hab. inż. arch. Janusz Bogdanowski opracował zagadnienia "architektoniczne". Symetria ujęć zagadnień ogrodowych z punktu widzenia nauk przyrodniczych i ujęć technicznych, przy szerokim otwarciu na zagadnienia historyczne, ekonomiczne i prawne dała bardzo ciekawe efekty, których plonem będą już wkrótce przedkładane prace dyplomowe około czterdziestu studentów "starego kursu" (bo wspomnieć należy o rozpoczętej już drugiej edycji). Trzydniowe sesje, odbywające się raz w miesiącu, łączą się tematycznie w semestry, tak że pięć spotkań zamyka półroczny okres studiów.
    Na każdą z sesji składają się wykłady cykliczne, np. architektura krajobrazu, historia parków i ogrodów, rysowanie oraz aplikacje osobliwych tematów z wielu innych specjalności, które też, jak dowiodła praktyka, wnoszą do tematu istotne treści np. z dziedziny socjologii, technik ochrony środowiska czy metod projektowania komputerowego. W ramach każdej sesji odbywają się też zajęcia laboratoryjne, wizje terenowe, a w ramach całego kursu także objazdy studialne po regionie podkrakowskim. Dr inż. Danuta Kraus (AR) i dr arch. Piotr Patoczka (PK), sekretarze studium, dbają o zaproszenie najlepszych polskich specjalistów czynnie zajmujących się tematyką terenów zielonych nie tylko w odniesieniu do założeń historycznych, lecz także rozwiązujących kwestie zieleni w osiedlach wielkoblokowych, zieleni towarzyszącej komunikacji, drogom wodnym, zieleni cmentarzy i ogródków działkowych. Tu właśnie "dzieje się" obecnie najwięcej i trzeba tworzyć teorię i praktykę dla działań w tych strukturach krajobrazu.
    Może nie warto by pisać o tej inicjatywie, ponieważ studiów podyplomowych powołuje się coraz więcej i coraz ciekawsze wydają się ich programy, łączące różne specjalności. W zagranicznych uczelniach równoczesne studiowanie zagadnień technicznych i prawnych, łączenie ekonomii z historią a matematyki z malarstwem nikogo dziś nie szokuje - to znak czasów i wyzwanie współczesności. Jednak w naszych warunkach te słuszne idee natrafiają na wiele barier - o czym słów kilka:

• uczestnicy studium płacąc za kurs wymagają zastosowanych, wdrożeniowych wiadomości, które bez podstaw teoretycznych stają się zawieszonymi w próżni, doraźnymi rozwiązaniami;

• tak zwani wybitni specjaliści nie są z reguły przygotowani do powiedzenia swej "kwestii" w godzinę czy dwie w sposób przystępny, a więc bez wprowadzenia terminologii czy demonstracji aparatury;

• związanie studium z jedną uczelnią niejako w naturalny sposób wprowadza dominację jednego ujęcia i jednego warsztatu badawczego, mało tego, w istocie zawsze autorem programu i głównym jego realizatorem jest j e d e n człowiek - nie ma w Polsce centrów równoważnych dyscyplin;

• kolejną kwestią jest to, jak wobec skromnych środków finansowych i braku zaplecza logistycznego realizować bogaty program zapraszając wykładowców z innych uczelni czy innych miast, jak udostępnić kursantom biblioteki, muzea, sale komputerowe itd., w końcu jak ich przewieźć w odległe, nieraz trudno dostępne miejsca, by zobaczyli ogrody i parki.

    Te kwestie i wiele innych powodują znaczne trudności w realizacji programu studium podyplomowego terenów zieleni. Toteż podejmujemy ciągle współpracę z innymi specjalistami, którzy mogliby wnieść do tej tematyki cząstkę swej wiedzy i przyczynić się do udoskonalenia programu.